Kahvaltı için çok az vaktiniz varsa sadece bir yumurta ve biraz yoğurt size yeter. 10 dakikada çılbırınız hazır! Ama mükemmel sonuç için birkaç deneme yapmanız gerekebilir. Çok basit gibi görünsede lezzetli bir çılbır hazırlamanında püf noktaları var…
Yumurtaların su içerisinde pişirilmesi çılbıra özgü hafif lezzetini verirken, kıvamını tutturmak birkaç deneme isteyebilir…
— Dolapta yemek yok ve vakit de darsa, birkaç yumurta ile yoğurt, marifetli ellerle birleşerek Anadolu mutfağının en basit ve en lezzetli yemeklerinden çılbıra dönüşebilir. Su içerisinde pişen yumurtaların damağınızda kayarken arkasında bıraktığı hafif lezzet, sarımsaklı yoğurdun karşı konulmaz aroması ve kızgın tereyağının cızırtısı ile çılbır, yüzyıllardır mutfağımızdaki önemini sürdürmeye devam ediyor. Çılbırın tarifi yazılı eserlerde karşımıza ilk olarak Osmanlı saray mutfağı defterlerinde çıksa da Anadolu topraklarında çok daha eski çağlardan beri yapılıyor olduğu düşünülüyor. Yoğurdun MÖ 8’inci yüzyıldan beri Orta Asya’da hayvancılıkla uğraşan atalarımız tarafından yapıldığı, Anadolu’da ise MS 11’inci yüzyılda Kaşgarlı Mahmut tarafından hazırlanmış Divan-ı Lügati’t Türk eserinde yoğurt kelimesi geçtiği göz önüne alınırsa; yumurtanın pişirilip üzerine yoğurt dökülmesinin çok eskiye dayanıyor olması şaşırtıcı olmaz. Basit malzemeleri olağanüstü bir lezzete dönüştüren çılbır yemeği, geçmişten günümüze neredeyse hiç değişmeden gelmiş Anadolu yemeklerinden biri. Yöresel mutfaklarımızda da benzer yöntemlerle ve hemen hemen aynı malzemelerle yapılan çılbır, ufak tefek dokunuşlar haricinde lezzetinde yöresel bir farklılık göstermiyor. Kimi yörede yumurtanın haşlama suyuna sirke ekleniyor, kimisinde yoğurt sarımsaklanıyor ya da üzerine gezdirilen tereyağının baharatları değişiyor ama güzel bir çılbırın kuralları değişmiyor. Çılbırın değişmez ve en önemli özelliği, yumurtaların beyazlarının pişmiş, sarısının ise akışkan kıvamda olması. Yoğurdun ve tereyağının altına gizlenmiş yumurta kesildiğinde, yumurtanın sarısı akarak yemeğin sosuna karışmalı. Yumurtanın kıvamını tutturabilmek için dikkatle pişirilmesi gerekiyor. Yumurtanın bu şekilde pişirilip servis edilmesi, dünya mutfaklarında da sık başvurulan bir yöntem. Poşe yumurta ismi veriverilen kaynamamış sıcak su içerisinde yapılan yumurta yemekleri, hollandez soslu eggs benedict gibi ünlü kahvaltı yemeklerinde, salatalarda, çorbalarda ya da balık yemeklerinin yanında lezzeti tamamlamak için kullanılabiliyor.
— Le zzetli bir çılbırın püf noktası Yumurtaların su içerisinde pişirilmesi çılbıra özgü hafif lezzetini verirken, kıvamını tam tutturmak birkaç deneme isteyebilir. Yumurtayı su içerisinde pişirirken dağılmasını önlemek ve eşit şekilde pişirebilmek için suyun kaynar değil poşe derecesinde, 85 ºC civarında tutulması gerekiyor. Su kaynamaya başlarken, alttan minik kabarcıkların oluşmaya başladığı an yumurtaları kırmanız için en doğru zaman. Eğer su kaynamaya başlarsa, ocaktan alıp 3-4 dakika bekleyerek gene su kabarcıkları küçüldüğünde yumurtanızı kırabilirsiniz. Yumurtaları suyun içerisine tek tek kırmak, kontrol etmenizi kolaylaştıracağı için ilk birkaç denemede bir anda bütün yumurtaları suya eklememek daha güzel sonuçlar almanızı sağlayabilir. Bir litre suya ekleyeceğiniz bir kahve fincanı sirke, yumurtanın beyazının dağılmamasına yardımcı oluyor. Yumurtayı kırmadan kaşıkla suyun içerisinde bir girdap oluşturmak da önemli bir püf noktası. Hem eğlenceli hem faydalı bu yöntemle yumurtayı tam girdabın ortasına kırdığınız zaman, yumurtanın beyazları etrafında toplanacak ve mükemmel şekilde bir yumurta elde edeceksiniz. Çılbırın, yumurtası hazırlandıktan sonra üzerine biraz sarımsaklı yoğurt ve sevdiğiniz baharatlarla lezzetlendirilmiş sıcak tereyağının enfes birleşimi ile hızlı ve lezzetli yemeğiniz hazır.
Çılbır
Yapılışı: Su ve sirkeyi bir tencereye alın, içerisinde minik kabarcıklar oluşmaya başladığında kaşıkla suyun ortasında bir girdap oluşturun. Kaşığı çekerek girdabın tam ortasına yumurtayı kırın. Kısık ateşte, 2-3 dakika yumurtanın beyazları pişene kadar bekletin. Bir kevgir yardımıyla suyun içerisinden yumurtayı alın ve tabağa aktarın. Aynı işlemi ikinci yumurta için de yapın. Sarımsağı ezerek, tuzla birlikte yoğurda karıştırın. Tereyağını küçük bir sos tenceresinde eritin, baharatlarını ekleyin ve hafifçe kızdırın. Servis tabağına önce yumurtaları, sonra yoğurdu ve en son üzerine kızdırılmış tereyağını ekleyin.
Malzemeler: 2 yumurta 1 lt su 1 kahve fincanı üzüm ya da elma sirkesi 3 yemek kaşığı yoğurt 1 diş sarımsak 1 yemek kaşığı tereyağı Pul biber Kekik Tuz Karabiber ( 1 porsiyon)