Soğuk kahveleri hazırlarken kuşkusuz birçok farklı metot ve reçete mevcut. Ama unutmayın, kendi damak tadınız ve hayal gücünüz en önemli kısmı oluşturuyor. Ayrıca işin görsellik kısmını es geçmemek gerekiyor. Soğuk kahvelerin sunumu da en az hazırlanışı kadar önemli. Esas olarak ‘long drink’ adı verilen uzun cam bardaklar genel sunumda kullanılıyor. Şekil ve boyut olarak farklı biçimlerde karşımıza çıkan bu bardaklardan zevkinize göre dilediğinizi seçebilirsiniz. Açıkçası herhangi bir standardı veya “Şu boyut ve şekil doğrudur” şeklinde bir manifestosu yok.
Genel malzemeler
Soğuk kahvemizi hazırlamak için ilk olarak dilerseniz genel malzemelerimizi sıralayalım… Öncelikle kahve seçimimiz hem yapacağımız kahvedeki diğer bileşenlerle uyumlu olmalı hem de damak zevkimizi yansıtmalı. Burada espresso veya filtre kahve ana noktayı oluşturuyor. Cold drip kahveyi de unutmamak lazım. En az 8 saat gibi uzun demlenme süresi sonrasında kahvenin özü diyebileceğimiz o saf tat ile harika soğuk kahvelere imza atabilirsiniz. Ekleyeceğiniz malzemelerle dengeyi sağlamak adına sütü çok fazla kullanmamaya özen gösterin.
soğuk kahvelerde genellikle çırpılmış yemek kreması ve krem şanti son dokunuş olarak kullanılıyor ve bolca tüketiliyor. bu da kalori miktarını artırıyor.
Soğuk kahve yapımında çikolata, karamel, fındık ve vanilya başta olmak üzere farklı aromalar da kullanılıyor. Biz Türkler, kahveye fazlasıyla yakışan ve tamamlayan bu dört lezzeti kahve birleşimlerimizde çok seviyor ve tercih ediyoruz. Yine tercihe göre kullanılan doğal aroma şurupları ve sosları marketlerde bile bulabiliyoruz. Hele bir de bunların orijinal hali ile kahvenizi hazırlıyorsanız değmeyin keyfinize… O zaman lezzet skalası bir üst seviyeye çıkıyor. Eh, ne de olsa her şeyin doğalı makbul! Soğuk kahvelerde genellikle çırpılmış yemek kreması ve krem şanti son dokunuş olarak kullanılıyor ve bolca tüketiliyor. Ben şahsen çok sevmiyorum. Kahvenin tadını bastıracak yoğun kapatıcı tatlar olarak yorumluyor ve uzak duruyorum. Bir de özellikle kadınların dikkatini çekerim ki kalori miktarını epey artırıyor. Temkinli tüketilmesinde fayda var! Şimdi evinizdeki malzemelerle kolayca hazırlayacağınız bazı favori soğuk kahvelerin reçetelerini sizlerle paylaşmaya başlayalım.
Kahve küpleri
Tariflere geçmeden önce çok pratik olarak hazırlayabileceğiniz kahve küplerinden de bahsedeyim. Kahve küplerini hazırlarken genellikle filtre kahve kullanılıyor. Demlediğiniz filtre kahveyi standart buz kalıplarına koyup buzlukta beklettiğinizde ortaya kahve buz küpleri çıkıyor. Bir miktar sütün (zevkinize göre) içine 4-5 adet kahve buz küpü eklediğinizde lezzetli ve ferah bir tat sizlerle olacak. Her zaman buzluğunuzda hazır bekletebileceğiniz bu küplerle soğuk kahve yapımı bir hayli kolay. Fakat buzlukta başka aromaların kahveye karışmaması adına, kapalı buz kalıplarını kullanmanızı veya üstünü bir buzdolabı poşetiyle sarmanızı öneririm. Buz kalıplarınızı hazırlarken (henüz likit haldeyken) bir miktar toz tarçın veya birer damla vanilya özütü ilave edebilirsiniz. Ya da damak zevkinize uygun değişik aromalarda lezzetler ortaya çıkartabilirsiniz.
Başlangıç için ıce coffee
Standart bir ice coffee yapacaksanız (espresso ile), double shot (60-70 ml) espresso’nuzu hazırlayarak soğumasını bekleyin. Blender’ınıza kullanacağınız bardağın 2/3’si kadar soğuk süt ve 6-7 parça buz ilave edin. Yaklaşık 10-15 saniye yüksek devirde parçalayın ve karıştırın. Soğuk kahveniz hazır. Tabii burada içim keyfinize göre buzun kalınlığını karıştırma sürenize göre değiştirebilirsiniz. Çok fazla süre blend ederseniz, yoğunluğu kaybedip buzu su haline getirebilirsiniz, böylece içerken ağzınıza taneler gelmez. Süreyi bahsettiğim zaman aralığında tutarsanız daha yoğun bir kıvam elde edersiniz. Bu durumda kalın pipetle içtiğinizde ağzınıza kıtır kıtır buz parçacıkları gelebilir. Üzerine gerek soslar (karamel ve çikolata favorim) gerekse krema veya krem şanti ile süsleme yapabilirsiniz. Keyif sizin…
Ballı, tarçınlı ıce latte
Damak tadımıza çok uygun olan, şekerli ve aroma değeri yüksek kahve ve içecekleri çok sevdiğimizi söylemiştim. Sonuçta kahvaltı masalarımızın vazgeçilmezi bal ve salep geleneğimizin parçası tarçını severek tüketiyoruz. Baharat ve bal uyumu birbirini çok güzel dengeliyor. Ballı, tarçınlı ice latte yaparken toz tarçın da kullanılabilir fakat çubuk daha iyi bir aroma veriyor. Gelelim hazırlanışına… Taze demlenmiş filtre kahveye yaklaşık 1-1.5 tatlı kaşığı bal ilave edip 2-3 çubuk tarçını sıcak kahvede bekletiyoruz. Yaklaşık 10-15 dakika sonra soğur soğumaz tarçınları çıkararak soğuk süt ve soğuk süt kreması ile tamamlayıp servis ediyoruz. Kahvenin tarçınla baharat tadına bal katmak denge ve uyumu beraberinde getiriyor. Kahvenizi gövdesi yüksek ve daha sert aromalara sahip kahvelerden seçerseniz hissedilebilirlik artıyor.
Çikolata ve kahvenin aşkı
Kolay kolay hayır diyemeyeceğiniz bir başka soğuk kahve reçetesi olarak favorilerimden… Özellikle çocuklarınıza da yapıp keyif almalarını sağlayabilirsiniz. Sonuçta 1 shot espresso’nun zararı olmaz. Bardağınızın yarısı kadar soğuk sütü blender’a koyun. Ardından çikolata-fındık kremasından 2-3 çorba kaşığı kadar (çikolata sevmenize bağlı) ekleyin. Eğer fındık kreması kullanıyorsanız 3-4 parça kakaolu bisküviyi de karışımınıza ekleyin. 6-7 parça küp buz, 1-2 damla vanilya özütünü de ekledikten sonra yaklaşık 15-20 saniye blender’da orta hızda çırpın. Bardağınıza servis ettikten sonra soğuk süt köpüğü veya krem şanti ile süsleyip sos ilavesi de yapabilirsiniz. Ağza gelen bisküvi parçaları ve çikolata ile ferah bir içecek sizleri bekliyor.
Dondurmalı Türk kahvesi
Dondurmalı Türk kahvesi hazırlarken kullanacağınız dondurma, kahve tadının hissedilmesi bakımından vanilyalı olmalı. İki top vanilyalı dondurmaya standart bir Türk kahvesi ve bardağınızın 1/3’i kadar sütü blender’da karıştırın. Kıvamın likit ama bir miktar yoğun olması gerekiyor. Sonrasında 2-3 parça buz küpünü bardağınıza ekleyin ve servis edin. Türk kahvesinin o tanıdık lezzeti ve dondurmanın ferahlığı seveceğiniz bir ikili olarak karşınıza çıkacak.
Cold drıp coffee
Son zamanlarda kafelerde dev gibi kuleler ve laboratuvar malzemelerini andıran çeşitli şekillerde ekipmanlara rastlıyorsunuzdur. Evde de kullanabileceğiniz boyutta kahve ekipmanları mevcut. Cold drip kahveleri; (özellikle gövdesi yüksek olanlar) üzerlerine saniyede 1 damla soğuk su gelecek şekilde ve en az 8 saatlik bir zaman diliminde demlemeniz gerekiyor. Kahve tamamlandığında gerçekten sert bir tat profilinde olmalı. Ama birçok aromayı ve tadı da kahveden hissetmeye başlayacaksınız. Yaklaşık 3-4 gün ağzını iyice kapatıp buzdolabında saklayarak bu tadı koruyabilirsiniz. Bu kahveler genelde viski bardağına benzer su bardağı tipi cam bardaklarda veya shot olarak sunuluyor. İçerisine buz veya süt ilavesiyle de servis edilebiliyor. Hatta yukarıda bahsettiğim gibi soğuk kahve yaparken de kullanabilirsiniz. Fakat sert bir lezzet olduğundan biraz daha yumuşatmak ve dengelemek adına süt ve farklı aromalarla genel tat profiline daha uygun hale getirilebilir.
Affogato
İtalya’nın meşhur tatlısı… Esasen kahvesi de denebilir ama kıvam itibarıyla affogato’nun pek içildiği söylenemez. 2-3 top vanilyalı dondurma üzerine tek veya double shot (dondurma miktarınıza bağlı) espresso’yu ilave ediyorsunuz. Kuplarda sunabilirsiniz. Özellikle yemeklerden sonra çok tercih edilen hafif bir lezzet. Keşfi de esasen çok ilginç bir hikâyeye dayanıyor. Catherine de Medici, Floransa’dan Fransa’ya gittiğinde İtalyan lezzetlerine olan özleminden, beraberinde getirdiği İtalyan şeflerle yarattığı kahve çeşitlerinden biri haline gelmiş. Özellikle İtalya’da çokça tüketilen yerel bir lezzet olmuş. Farklı aromalar veya baharatlar da ilave edersiniz belki de sizin özel içeceğiniz haline gelebilir.
Söz konusu soğuk kahve ise binlerce farklı ürün ve reçeteye ulaşmanız çok kolay. İlk başta da dediğim gibi, ana metot dışında her şey yaratıcılığınız ve damak zevkinizle ilintili. Birkaç deneme ile yaratacağınız farklılığın ardından eminim ki hiç yapılmamış yeni lezzetleri de keşfetmeye başlayacaksınız. Yaz sıcaklarında da kahveden vazgeçmeden, ferahlatıcı lezzetlerle devam… Çünkü ne diyoruz: “Kahve mutluluk verir…”
Yazı: Cenk R. Girginol