Bir şehrin tadına en iyi nerede bakılır? Bol Michelin yıldızlı, şık, mutfağında ünü ülke sınırlarını aşmış şefleri barındıran restoranları unutun. Yerel lezzetler, sürpriz tatlar için sokağa karışıp, köşe başında bekleyen mobil aşçılarla tanışın.
Yazı: ALİ TUFAN KOÇ
Hot Dog / New York, ABD
Tuhaf bir koşuşturmadan ibaret New York stili yaşamda, ayaküstü bir şeyler atıştırmak şehrin ritüellerinden. Central Park girişinde, bir ‘hot dog’ (sosisli sandviç) indirin. Üstüne hot bagel (bir tür açma) alıp, bir elinizde kahve, diğerinde hot bagel, Central Park’ta kısa bir yürüyüş yapın. Sish kebab (şiş kebap) ve falafel de es geçilmemeli. NY eli değmiş şiş kebap, orjinali kadar lezzetli olmasa da, her cadde-sokak kesişiminde acil durumlar için pusu kurmuş beklemekte.
Patates Kızartması / Brüksel, Belçika
Avrupa’nın başkenti kulağa hep diplomatik, hep boğucu gelse de, sokağa inince daha renkli yüzleri, farklı tatları keşfetmek mümkün. Avrupa’nın en iyi patatesinin burada yetişmesi, hafif yağda kızartmaları, patates kızartmasını, ülkenin resmi sokak yiyeceği yapıyor. Sokakta adım başı satılan patates kızartmalarının sırrı ise sosunda: Ananaslı ketçap, kremalı mayonez, bira aromalı bir tür et sosu ‘carbonnade’, çocukluğunuzun ev yapımı patates kızartmasını, yetişkinler için gurme hale getiriyor.
Panelle / Palermo, Sicilya
Palermo’da “Yemek” denince, ilk duyacağınız şeyin panelle olması, sürpriz değil. Akdeniz’in cool adasına has bir tat panelle. Kızartılmış nohut ve haşlanmış enginardan yapılıyor. Maceraperest gurmelereyse kısık ateşte, ağır ağır pişirilen ciğer ve dalaktan yapılan bir tür sandviç ‘pani ca meusa’ önerilir. Tüm sokaklara yayılmış ahtapotu es geçmeyin. Geniş kazanda kaynatılıyor. Önünüzde kesilip, ufak parçalara ayrılıp, plastik tabaklarda satılıyor. Üzerine biraz limon sıkın. Sokak ortasında ahtapot keyfi yapın.
Churros / Madrid, İspanya
Güneşi güzel bir kırmızı şarapla batırıp, dönüş yolunda köşedeki seyyar tatlıcıdan bir churros alın. Hamurdan (un, su, tuz, yağ, şeker) yapılan, kızgın yağda kızartılan İspanyol tatlısı, bol şekere batırılarak yeniyor. Her sokak başında, 2 euro’ya (yaklaşık 6 TL) bulmak mümkün. Şekerli churros’tan haz etmezseniz, bir de çikolatalı fındık ezmesine banarak yemeyi deneyin.
Taco / Enseneda, Meksika
Sokak yemeklerine rastlanmayan nadir ülkelerden Meksika’nın Enseneda şehrinde, sıcak sokaklardan yükselen ‘tacos de pescado’ kokusu, koca ülkenin boşluğunu dolduracak kadar meşhur. Mısırlı tortilladan yapılan taco’nun içinde, soğan turşusu, avokado parçaları, ‘kızarmış halibu’ (bir tür balık), dilimlenmiş lahana gibi lokal tatlar var. Krema/mayonez sosunu bol tutup, üzerine bir dilim lime sıkarak deneyin.
Çiğ balık, Tteokbokki / Cheju Adası, Kore
Kore’nin en büyük adası Cheju, kadın dalgıçları tarafından, özenle toplanmış deniz mahsulleriyle meşhur. Ahtapottan midyeye, deniz kestanesinden yengece, kadınların tezgâhlarında yok yok. Aralarında en lezzetlisi ve en meşhuru ‘hwae’ adı verilen çiğ balık. Kadın eli değmiş deniz mahsulleri, şehrin her tarafına sıçramış. Özellikle plajlarda çok yaygın. Gözünüzün önünde, ızgarada pişirilip, taze taze servis ediliyor. Kore’ye dair son bir lezzet sırrı: Kore’nin neresinde olursanız olun, tteokbokki’nin tadına bakın. Et, pirinç ve yumurtadan yapılan pirinç keki, bol kırmızı biber eşliğinde sıcak servis ediliyor. Derin arayışlara gerek yok, o sizi bulacak, karşınıza çıkacaktır. Bir zamanların kraliyet sofralarının vazgeçilmez yemeği, bugün en sık tüketilen atıştırmalık olarak sokaklara yayılmış.
Che tatlısı / Ho Chi Minh / City, Vietnam
Ho Chi Minh’de adım başı çorba kaynatan, noodle pişiren, patates kızartan yaşı geçkin Vietnam erkeklerine rastlamak mümkün. İlle de farklılık, yöresellik arıyorsanız tatlı niyetine ‘che’yi deneyin. Çorbamsı görünümü sizi yanıltmasın. Tatlı fasulye ve Hindistan ceviziyle yapılan egzotik, sürpriz bir tadı var. Şehrin ağır, bunaltıcı havasına en etkin çözüm ise sokaklarda adım başı satılan, ‘ca phe sua d’. Vietnam’a özgü bir tür soğuk kahve olan bu içecek, özel kahve şurubu, siyah kahve çekirdeği ve sütten yapılıyor.
Karides Şiş / Rio de Janeiro, Brezilya
Rio sokaklarında pişen yemeklerin nereden geldiği, nasıl yapıldığı muamma, ama hijyen durumu her daim şaibeli olarak kategorize edilmiş, dünyanın dört bir yanındaki sokak yemeklerinin aksine gayet taze ve sağlıklı. Tamamı deniz ürünü yemekler, denizden çıktığı gibi sokak ortasında pişirilip satılıyor. En meşhuru karides şiş. Deniz mahsulleriyle aranız yoksa sokak başında, kumsalda, işlek caddelerde ayaküstü içilen taze Hindistan cevizi suyunu deneyin. Karidesin iyisi için Ipanema’da hafta sonları kurulan pazarın yolunu tutun. Sabah 08.00’de kurulup akşam 18.00’de toplanan tazgâhları tavaf ederken, açlığınızı karides şişle bastırın.
Haria Çorbası / Marakeş, Fas
Marakeş’in meşhur meydanı Djemma al Fna, sokak yemekleri konusunda bir cennet. Çorbadan tatlıya, sandviçten yemişe yok yok. İlk tercihiniz geleneksel ‘haria çorbası’ndan yana olsun. Haria, evde kadınlardan, sokakta erkeklerden soruluyor. Sokakta içilen haria, evden yapılandan daha farklı. Sokak haria’sında baharat bol, su az tutuluyor. Dört mevsim içilen çorbada nohut, domates ve kişniş var. Gayet doyurucu. Kâsesi yaklaşık 1.5 TL. Tatlı olarak ise bala batırılmış bir tür çörek ‘shbekkia’ önerilir.