Yıla güçlü bir ivmeyle başlayan dünya ekonomisi, ilk darbeyi Ukrayna Savaşından yedi. Yıl boyunca süregelen Fed ve AMB başta merkez bankalarının faiz artırımları da ekonomik aktiviteyi örselemeye başladı.
·
Yıla güçlü bir ivmeyle başlayan dünya ekonomisi, ilk darbeyi Ukrayna Savaşından yedi. Yıl boyunca süregelen Fed ve AMB başta merkez bankalarının faiz artırımları da ekonomik aktiviteyi örselemeye başladı. Çin’de önüne geçilemeyen Covid-19 salgını nedeniyle sık sık büyük üretim merkezlerinin karantinaya alınması da Asya devini yavaşlattı, ve tedarik zinciri boyunca fiyat şokları yayılmasına neden oldu. Artık, 2023 yılı boyunca küresel ekonominin kapasitesinin çok altında bir hızda seyredeceği konusunda uzmanlar arasında görüş birliği var.
Öte yanda, büyük dünya ekonomilerinden gelen veriler resesyonun henüz başlamadığı yönünde. ABD ekonomisi 2022’de, 3. Çeyrekte ilk yarı daralmasını geride bıraktı. Avrupa’da ise enerji şokuna rağmen 3. çeyrekte cüzi de olsa %0.2 Ç/Ç GSYH büyümesi kaydedildi.
Ancak bu veriler reel zamanın gerisinden geliyor. Dünya ekonomisinin arz tarafında hareketliliği ölçen en güncel gösterge, SP Global (eski Markit IHS) ve JP Morgan tarafından derlenen aylık bileşik PMI. Yani, Tedarik Yöneticileri Eğilim anketi. Bu ankette manşet değerin 50’nin altına düşmesi ekonomik faaliyetin daraldığı anlamına geliyor. Cuma günü yayınlanan Ekim PMI’da aylık bazda 0.6 puan gerileyerek 49 olarak rapor edildi.
Ağustos, Eylül ve Ekim’de global ekonomik faaliyet daraldı. Anketin detaylarında işdünyası güveninin 28 aylık dip yaptığını görüyoruz.
Siparişlerden ölçülen küresel ticaret hacmi de daralmayı sürdürecek. İstihdam pazarı hala dayanıklı ki, parasal sıkılaştırmanın sürmesi yönünde delil teşkil eder. Daha da kötüsü, girdi ve çıktı enflasyonunun A/A hızlandığını da gördük.
Anket raporuna göre, yavaşlamanın nedenleri, enflasyon baskıları ve jeopolitik risklerin tırmanması.
Ülke bazında PMI’lar ABD, Birleşik Krallık, Çin, Euro-bölgesi, Rusya, Avustralya ve Kazakistan’da resesyona işaret etti. Olumlu yanda, Japonya, Hindistan ve Brezilya’da ekonomik faaliyet hızlanıyor.
Sektör bazında ise kurumsal hizmetler, finansal hizmetler ve ara malı üretiminde daralma var. Özellikle finansal hizmetler ve ara mallarında daralma belirgin. Diğer sektörlerden tüketim mal ve hizmetleri ve yatırım malları üretimi resesyona direniyor.
Anketi yorumlayan JP Morgan Global Ekonomisti Bennett Parrish’e göre yılın kalan aylarında PMI’da gevşemenin sürmesi çok olası.