Süt ve Peynire Dair Gerçekler

Bebeklikten çocukluk dönemine kadar hatta yetişkinlik döneminde de neredeyse vazgeçemediğimiz besinimiz süt ve süt ürünlerini ne kadar ve nasıl tüketiyoruz? Araştırma şirketi Twentify, bu konuyu ele alarak Türkiye’de 1010 katılımcı ile gerçekleştirdiği ‘Süt ve Süt Ürünleri Tüketim Alışkanlıkları’ başlıklı raporunu yayımladı. Araştırmanın sonuçları , süt ve süt ürünlerinin nasıl tüketileceği , doğru tüketim olmazsa nelere yol açabileceği konusunda tüketicilerin farkındalık seviyesinin artırılması gerektiğini ortaya koyuyor.

Dengeli ve sağlıklı beslenme, büyüme, gelişme, sağlığın korun­ması, doğal gıda tüketimi gibi faydalı birtakım faktörleri saydı­ğımızda, ilk aklımıza gelen besinler süt ve süt ürünleri oluyor. Süt ürünlerinin kullanımında da çeşitlilikler karşımıza çıkıyor. Faydalı olduğu kadar birtakım zararlarının da olduğunu bildiği­miz bu ürünler, aynı zamanda birer hayvansal gıda. Dolayısıyla bunun gibi etkenler de tüketicilerin süt ve süt ürünlerini tercih edip etmeme sebeplerinin yer aldığı faktörleri etkiliyor.

Aynı zamanda bilinen bir yanlış da süt ürünlerinin, özellikle sü­tün, çoğunlukla çocukların tükettiği bir gıda maddesi olduğu düşüncesi. Bu da kullanım şekillerini etkileyen faktörlerden bi­ri. Bu algıların oluşmasında toplumun beslenme alışkanlıkları, eğitim yetersizliği, ekonomik yetersizlik ve süt ürünlerinin etki­si hakkında yeterli bilgiye sahip olunmaması gibi değerler etkili rol oynuyor. Yetişkinlerde ise Batı ve diğer birçok ülke kültürün­de olduğu gibi bizim için de süt ve süt ürünleri, dengelenmiş bir diyetin önemli kısmını oluşturuyor. Günümüz besin tüketim alışkanlığına baktığımızda, paketli gı­daların yoğun olarak tüketildiğini görüyoruz. Aynı zamanda doğal ürünlerin tüketilmesi konusunda toplumsal algı hızlıca büyüyor. Süt ve süt ürünleri de doğal gıdalar olmakla birlikte paket içerisine konulduğunda ‘işlenmiş’ gıda algısıyla yarı do­ğal olarak tanımlanıyor. Bu doğrultuda doğal olarak tanımla­nan süt ve süt ürünleri, kendi aralarında işlenmiş ve işlenmemiş olarak ayrılıyor. Bu da tüketicilerin tercih faktörlerinden birini oluşturuyor.

Genel anlamda baktığımızda; tüketicilerin süt ve süt ürünle­ri tüketimine olan yaklaşımlarında iki faktör etkili oluyor: Do­ğal ve sağlıklı besin tüketmek istemeleri ve tükettikleri besin­lerin lezzetli olması. Araştırma şirketi Twentify, süt ve süt ürünlerinin neye göre ve ne kadar tercih edildiğiyle ilgili araştırma raporunu yayımladı. Araştırmaya katılan tüketicilerden sağlık algısı sorularına “Ke­sinlikle katılıyorum” ve “Katılıyorum” seçenekleri sunularak ce­vaplar alındı ve değerlendirildi. Şimdi gelin bu araştırmanın so­nuçlarına hep birlikte göz atalım…

SÜT TÜKETİMİ

İnek sütü, yüzde 87 oranı ile süt tüketiminde başlarda gelir­ken, keçi sütünü yüzde 10’luk kesim tüketiyor. Manda sütü ise en az tüketime sahip olarak yüzde 6 oranında tercih ediliyor. Sütlerin hangi hayvanın tercih edilerek tüketildiği ise bulunulan coğrafyaya göre değişiklik gösteriyor. Hangi hayvanın sütünün daha lezzetli olduğundan ziyade, insanların bulundukları coğ­rafyada yetişen hayvanların besinlerini tükettikleri görülüyor. İnek sütünün en yoğun kullanılan süt olma sebebi de inek sütü üretiminin çok geniş bir coğrafyada yapılıyor olması. 1010 katılımcı ile gerçekleştirilen araştırmada tüketicilerin yüz­de 60’ı açık sütlerin paketli sütlere göre daha doğal ve besin değerinin daha yüksek olduğunu düşünmesine rağmen sa­dece yüzde 37’lik bir kısım açık süt tükettiğini söylüyor. Yüzde 44’lük oranda katılımcı ise tükettiği sütün doğal ve katkısız ol­duğu algısına sahip. Katılımcılar arasında paketli süt tüketimin­de de katkı maddesi olmadığını düşünenler mevcut.

Yüzde 53 oranındaki katılımcı ise açık sütün yeterince hijyenik olmayabileceği görüşü ile açık süt alımlarında tereddüt ettik­lerini söylüyor. Bu katılımcıların açık sütü çok düşük bir oran­da tercih ettikleri söylenebilir. Paketli süt tercih eden tüketici­ler yüzde 63 oranında. Paketli süt tercih etme nedenleri ise açık sütün yeterince hijyenik olmayabileceği görüşü. Açık ve paket­li süt tercihlerinin yanında süt tüketiminde laktozsuz süt tercih edenlerin oranı da yüzde 17. Bilindiği gibi laktozsuz süt, süt sevmeyen ve içemeyen kişiler için üretilen daha tatlımsı bir tada sahip olan süt çeşidi. Genel­likle sağlık açısından daha faydalı olduğu düşünüldüğü için ter­cih ediliyor. Diyet yapan kişilerin de süt tercihlerinde laktozsuz süt öne çıkıyor. Sütü sadece lezzeti için değil, vücuda fayda­lı olduğunu düşündükleri için tüketen (yüzde 77) tüketici sayı­sı da oldukça fazla.

YOĞURT TÜKETİMİ

Araştırmaya katılan katılımcıların yoğurt tercihlerine bakıldığın­da açık yoğurtların daha doğal olduğunu düşünenler aynı za­manda (yüzde 57) tükettikleri yoğurdun katkısız olduğunu be­lirtiyor. Doğal ve katkısız yoğurt tüketmek isteyen kişilerin aynı

zamanda kendi yaptıkları ev yapımı yoğurdu (yüzde 37) tercih ettikleri görülüyor. Katılımcılar haftalık yüzde 92 oranında yo­ğurt tükettiğini söylerken; açık yoğurt tüketen yüzde 17’lik kı­sım, açık yoğurtların paketli yoğurtlara göre daha doğal oldu­ğunu düşünüyor. Paketli yoğurt tüketmeyi tercih edenler ise yüzde 50’yi buluyor. Yoğurt tüketimindeki doğallık (açık ve ev yapımı) ve hijyen (paketli) algısı ve tercihinin yarı yarıya olduğu görülüyor. Yüzde 78’lik oran ise yoğurdu sadece lezzeti içinde değil, vücuda faydalı olduğu için tükettiğini söylüyor. Araştır­madaki yoğurt tercihlerinde ise kaymak sevenlerin yoğun ol­ması ile (yüzde 55), sade yoğurt tercihleri de yüzde 45’lik oran­da seyrediyor. Yoğurt içinde laktoz tüketmek istemeyen kesim ise daha azınlıkta kalıyor (yüzde 5).

PEYNİR TÜKETİMİ

Peynir, araştırmaya katılan tüketicilerin cevaplarına göre, 1 haf­tada yüzde 94 oranında tüketimiyle süt ürünleri arasında en çok tercih edilen kategoride yer alıyor. Tüketiciler hem kah­valtı öğününde hem de birçok aperatif yiyecek seçimlerinde peyniri tercih ediyor, bunu yaparken de birden çok peynir çe­şidi arasında seçim yapıyor. Peynir çeşitliliğinde liderliği beyaz peynir (yüzde 82) ve kaşar peyniri (yüzde 62) alıyor. Peynir çe­şitleri farklı fiyat etiketine sahip olduklarından, tercihlerde fi­yat önemli bir faktör olarak karşımıza çıkıyor. Beyaz peynir hem fiyat hem lezzeti açısından tüketicilerin başlıca tercih ettikle­ri peynir çeşidi.

Yüzde 39 tüketici açık peynir tüketirken, ambalajlı peynir tüke­tenlerin oranı daha fazla (yüzde 61).

Katılımcıların peynir tüketimindeki sağlık algısı ise şöyle: Tüke­ticilerin büyük bir oranı peyniri sağlık için tükettiklerini belirtir­ken, yüzde 35’i tükettikleri peynirlerin doğal ve katkısız oldu­ğunu söylüyor. Açık peynirlerin daha doğal olduğunu düşünen yüzde 42 oranındaki tüketiciler ile açık peynir kullanan tüketici oranı da birbirine çok yakın. Yüzde 61’lik kısım açık peynir satın alırken hijyen bakımından tereddüt ediyor. Paketli peyniri da­ha çok kullanan bu tüketiciler, açık peyniri nadiren de olsa sa­tın alıyor.

ÇİĞ SÜT VE SAĞLIK FARKINDALIĞI

Tüketilen süt ürünlerinin ne kadar sağlıklı, lezzetli ve hijyenik olduğuna dikkat ettiğimiz kadar onları nasıl tüketmemiz ge­rektiğine de bir o kadar dikkat etmemiz gerekiyor. Sütün bir­ çok yararının olmasının yanında bazı alerjik bünyeler için ve faz­la tüketim sağlanması halinde bazı hastalıklara yol açabileceği gibi zararları da oluyor. Bunların yanı sıra açık sütün de tüketi­lirken ısıtılmaması ve çiğ şekilde tüketilmesi birçok bakterinin vücuda taşınmasına ve hastalıklara yol açabiliyor.

Yapılan araştırma ile Twentify, tüketim oranlarının yanı sıra ka­tılımcıların sütün nasıl tüketildiği ve nelere yol açabileceği ile il­gili ne kadar bilgi sahibi olduklarını da araştırdı ve raporladı. Çı­kan bulguları aşağıdaki gibi özetleyebiliriz…

Katılımcıların yarısı net olarak açık sütün yol açabileceği hastalıklara dair bilgi sahibi olduklarını söylüyor. Süt tüke­tim oranına bakıldığında bu bilgiye sahip olma oranının ol­dukça düşük olduğu görülüyor. Bu da katılımcıların diğer yarısının bu konuda yetersiz eğitime sahip olduğunu gös­teriyor. Pastörizasyona dair bilgi sahibi olan yüzde 63’lük kısım ile satın alınan açık sütün pastörize olup olmadığını kontrol eden oran da yine yüzde 63. Katılımcıların yarısından fazlası sağlıklı süt tüketimi yapmak istiyor ve pastörize süt tüketiyor. Araştırma sonucunda katılımcıların yarısından fazlasının (yüzde 59) açık sütün yol açabileceği hastalıklar hakkında bilgi sahibi olmadığı ortaya çıkıyor. “Açık süt kesinlikle do­ğaldır” algısı tüketicilerin büyük bir kısmında etkili olduğu için hastalıklara neden olabileceği düşüncesi hiç akla gelmi­yor. Dolayısıyla toplumda süt tüketiminde yeterli farkındalık oluşmadığı anlaşılıyor. Katılımcıların sadece yüzde 23’ü açık sütün yol açtığı ‘Brucella’ hastalığını biliyor. Diğer sebep olu­nan hastalıklara karşı da yüzde 18’lik bir dilimin bilgisi oldu­ğu raporlanıyor.

PEYNİR, 1 HAFTADA YÜZDE 94 ORANINDA TÜKETİMİYLE ARAŞTIRMAYA KATILANLARIN EN ÇOK TERCİH ETTİĞİ SÜT ÜRÜNÜ. PEYNİR ÇEŞİTLİLİĞİNDE LİDER, YÜZDE 82 ILE BEYAZ PEYNİR İKİNCİ SIRADA YÜZDE 62 İLE KAŞAR PEYNİR YER ALIYOR.  PEYNR TERCİHLERİNDE FİYAT, ÖNEMLİ BİR ETKEN.