Yumurta, kızarmış hamur ve pirinç: Çin kahvaltısı
Bol yağda kızartılan iki uzun hamur parçası, Pekin gözlemesi ve her öğünde olduğu gibi buharda pişmiş pirinç… Çin usulü kahvaltıya hazır mısınız?
Sıra dışı lezzetli yemekleri ve egzotik mutfağı ile dünyada haklı bir ün kazanmış Çin’in kahvaltısı da diğer ülkelerden oldukça farklı. Kahvaltıda görmeye alışık olduğumuz peynir, zeytin, yumurta, tereyağı ve reçel gibi kahvaltılıkları, yumurta dışında Çin kahvaltısında görmek mümkün değil. Aslında ülkede sabah öğünü, öğle ve akşam öğünlerinden farklı değil, aksine benzer yemeklerin tüketildiğini söyleyebiliriz. Çin’de kahvaltıya verilen önemi şu sözler gayet iyi anlatıyor: “Kahvaltıyla iyi beslenmeli, öğle yemeğiyle karın doyurulmalı, akşam yemeğiyle ise aç kalınmalı.” Peki Çinliler kahvaltıda neler yiyor? Bölgeden bölgeye değişiklik gösterse de genel bir bilgi vermek mümkün. Sabah öğünlerinde kızarmış, haşlanmış ya da buharda pişirilmiş pirinç ekmekleri, yine pirinç veya buğday unundan yapılmış, içine karides, kıyma veya sebze konulan börekler yeniyor. Çin makarnası da yaygın bir kahvaltı çeşidi. Uzakdoğu ülkelerinin vazgeçilmezi pirinç, unlu mamullerin yanı sıra lapa olarak da bu kahvaltı sofralarında yerini alıyor. Pirinç lapası, yanında turşu ve baozi gibi hamur işleri de kahvaltıda en çok tüketilen ürünlerden. Pirinç lapasının vazgeçilmez olduğu Çin kahvaltısında en sevilerek tüketilen lezzet, bir çeşit kızarmış hamur olan youtiao.
Favori lezzet hamur kızartması
Bu hamur kızartmasının hikâyesini de anlatalım… Güney Song Hanedanı döneminde, hain oldukları için halkın nefret ettiği Qin Hui çifti varmış. Günlerden bir gün, hamur kızartan bir satıcı, hamura bu kişilerin yüz şeklini verip ‘Qin Hui kızartma’ diyerek kızgın yağa atıp pişirmeye başlamış. Anlaşılan halkın öfkesi bu hamur kızartmasının satışlarını artırarak bugünlere kadar gelmesini sağlamış. Soya sütü veya pirinç lapasıyla tüketilen youtiao birbirine yapışmış iki uzun hamur parçasının bol yağda kızartılmasıyla hazırlanıyor. Ülkenin mahalle lokantalarından büyük alışveriş merkezlerindeki restoranlara, sokaktaki seyyar satıcılara kadar hemen her yerinde rastlayabileceğiniz bir lezzet.
Pekin gözlemesi
Her ülkenin yemek kültürü farklı olsa da gözleme dünyanın pek çok yerinde birbirine benzer yapılıyor, farklı olan pişirme teknikleri. Pekin gözlemesi olarak da bilinen jian bing, gözleme ile krep arası bir lezzet. Sevilerek tüketiliyor.
Her öğün pirinç
Uzakdoğu’da bizdeki gibi kahvaltı geleneği yok. Onlar için kahvaltı sadece günün ilk öğününde yenen yemek anlamına geliyor. Sabahları yedikleri yemekler de öğlen ya da akşam yediklerinden pek farklı değil. En çok tükettikleri yemek olan buharda pişmiş pirinci sabah öğünlerinde de yemeği tercih ediyorlar.
Çay yerine soya sütü
Gelelim çaya… Çayın anavatanı Çin’de kahvaltı masasında mutlaka çay vardır diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Çay bir kahvaltı içeceği olarak tüketilmiyor, gün boyunca yemeklerin üzerine içiliyor. Kahvaltıda tercih edilen içecek ise soya sütü.
Buharda Pirinç
Malzemeler: 1 su bardağı kısa taneli pirinç 1.5 su bardağı su
Yapılışı: Geniş bir kâsede pirinci, akan su berraklaşana dek 4-5 kez yıkayın. Yıkayıp süzdüğünüz pirinci 1.5 su bardağı su ile birlikte bir tencereye aktarın ve 30 dakika boyunca bekletin. Önce yüksek ateşte kaynamaya bırakın. Ardından tencerenin kapağını kapatın ve kısık ateşte yaklaşık 12-15 dakika suyunu çekene kadar pişirin. Pişen pirinci kapağı kapalı olarak yaklaşık 10-15 dakika demlendirin. Bir çatal yardımıyla havalandırıp servis edin.
Youtiao
Malzemeler: 2 bardak un 1 yumurta Yarım çay kaşığı tuz Bir buçuk çay kaşığı kabartma tozu 1 çorba kaşığı süt 2 çorba kaşığı yumuşatılmış tereyağı Yaklaşık 1/3 bardak su (tam miktar mutfakta neme göre değişir; hamur çok yumuşak olmalı ancak karıştırma kabına yapışmamalı)
Yapılışı: Elektrikli karıştırıcı ya da çırpma teliyle un, yumurta, tuz, kabartma tozu, süt ve yumuşatılmış tereyağını en düşük ayarda karıştırın. Hamuru 15 dakika yoğurun. Çok yumuşak bir kıvamda olmalı ancak kâseye yapışmamalı. Hamuru örtün ve 10 dakika dinlendirin. 5-10 dakika daha yoğurduğunuz hamuru temiz, hafifçe unlanmış bir yüzeyde 5-6 mm kalınlığında ve 10 cm genişliğinde uzun bir yassı somun şekline sokun. Mümkün olduğu kadar eşit bir dağılım olmasını sağlayın. Bir fırın tepsisine büyük bir plastik örtünün ortasına yerleştirin ve plastiğin iki ucunu somun altından tutarak hamuru sarın ve tamamen kaplanmasını sağlayın. Bir gece buzdolabında tutun. Sabah buzdolabından çıkartığınız hamuru oda sıcaklığında, iyice yumuşak olana kadar 1-2 saat boyunca sarılı olarak tezgâha bırakın. Bu adım kritik. Hamurun oda sıcaklığına geri dönmesine izin vermezseniz, düzgün bir şekilde kızartılmaz. Wok veya büyük bir tava da kullanabilirsiniz. Amaç, geniş bir alana sahip olmak. Yağı orta ateşte 400 dereceye kadar ısıtın, bu arada hamuru açabilirsiniz. Hamuru unlanmış bir yüzeyde hafifçe çevirin, plastik sargıyı soyun. Hamurun üst kısmı da çok hafif unlanır. Ardından, 2-3 cm genişliğinde şeritler halinde kesin. Çubuğun üzerine ikili olarak her tarafını kaplayacak şekilde bastırın. Her parçanın iki ucunu tutun ve hamuru 20 cm uzunluğunda bir ipe hafifçe yayın. Yağ 400 dereceye ulaştığında gerilen hamuru dikkatlice yağa indirin. Yağ sıcaklığı doğru ise hamur hemen yüzeye çıkmalı. Uzun bir pişirme aletini alın ve hamuru bir dakika boyunca sürekli olarak hareket ettirin. Bir kerede 1-2 parça kızartabilirsiniz. Sadece hamuru yağda sürekli olarak döndürmek için zaman ayırdığınızdan emin olun.
Jian bing
Malzemeler: 1 su bardağı mısır unu Yarım su bardağı soya sütü Yarım çay kaşığı bitkisel katı yağ (margarin) Yarım çay bardağı su 1 yemek kaşığı acı sos 3-4 dal yeşil soğan Marul 2 yumurta 1-2 taze kişniş yaprakları
Yapılışı: 1 yumurtayı kırın ve iyice çırpın. Üzerine mısır unu, soya sütü ve suyu ekleyin, iyice çırpmaya devam edin. Büyük bir gözleme sacına elde ettiğiniz karışımı cömertçe dökün ve iyice yayın. Üzerine 1 yumurta çırpın ve yumurtayı da yayın. Karışım piştikten sonra taze soğan, marul ve acı sosla süsleyerek afiyetle yiyebilirsiniz.