Salep; yumuşak içimi, enfes kokusu ve sıcacık kıvamlı dokusuyla vazgeçilmez bir içecek olarak kabul ediliyor. Tarihin tozlu sayfalarında ‘padişah içeceği’ olarak bilinen, içiminin yanı sıra meşhur Maraş dondurmasının da ana maddelerinden biri olan salep, 3 bin yıllık geçmişi ile hâlâ sevilen içecekler arasında yerini koruyor. Üstelik faydaları da saymakla bitmiyor… Memorial Bahçelievler Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü’nden Uz. Dyt. Nihan Yakut, salebin yararları hakkında önemli bilgiler verdi.
Osmanlı zamanında saray doktorlarının dahi tıbbi reçetelerinde yer alan salep, Türkiye’de varlığını sürdüren ortalama 150 adet orkide türünün yüzde 30’unun kökleri (soğanları) ile üretilebiliyor. Orkideler soğanlarından ayrıştırıldıktan sonra soğanlar önce yıkama, ardından kaynatma işlemine tabi tutularak kurumaya bırakılıyor. Kuruyan soğanlar, çekilerek küçük parçalara ayrıştırılıyor ve değirmenlerde çekilerek, bardaklarda ya da dondurmalarda yerini almaya hazır halde bekliyor. Ülkemizin bereketli toprakları yüzyıllardır bize bu güzel içeceği sunuyor.
Doğal salep hem sağlıklı hem de düşük kalorili
Salep evde doğal yöntemlerle yapıldığında besleyici ve düşük kalorili bir içeriğe sahip olarak gönül rahatlığı ile tüketilebilir. Ancak paket olarak satılan ve hızla ‘karıştır, yap’ tarzı salep aromalı hazır içecek tozları, katkı maddeleri ve özellikle yüksek şeker içeriği nedeniyle kilo aldırabilir.
Salebin en belirgin özelliklerinden biri de kompleks karbonhidratlar ailesinden glikomannan içeriği. Glikomannan, musilaj etkisi olabilen viskoz bir diyet lifi türevi. Bu etki sütle kaynatıldığında oluşan kıvamın da nedeni. Glikomannan yapısı gereği bağırsak hareketlerinin de artışına destek veriyor. Sütle birlikte içilen salep süt proteinleri ile daha da besleyici hale geliyor ve uzun süre daha tok hissedilmesini sağlıyor.
Tatlı krizlerine son
Salebin üzerine tarçın ekleyerek tüketilmesi ise kan şekerinin dengelenmesi için iyi bir destek. 1 su bardağı salep ortalama 180-200 kalori değerinde enerji içeriyor. Ancak aynı zamanda protein, A, C vitamini, demir ve potasyum bakımından da zengin. Paket ve şeker içerikli ürünler tercih etmek yerine, aktarlardan sade toz hali alınarak evde pratik bir şekilde hazırlayabilirsiniz.
Kişi kilo verirken veya kilo koruma sürecinde kontrollü beslenirken, canı tatlı çektiği zaman salep tüketerek bu isteğini rahatlıkla bastırabilir, üstelik uzun süre tok kalabilir.
Tam kıvamında sağlıklı bir salep için…
Güvendiğiniz bir aktardan aldığınız gerçek toz salebin oranını her yarım litre süt için bir tatlı kaşığı salep olarak ayarlayabilirsiniz. Tercihen eklenecek olan şeker ise yarım litre süt için ortalama 1 yemek kaşığı kadar. Sütü bir tencerede ısıtmaya başlayın. O esnada toz şeker ve salebi bir kâsede karıştırın ve ılıyan süte ekleyin. Topaklanmaması için tel çırpıcı yardımıyla koyulaşana kadar pişirin. Dilerseniz pişirme aşamasında vanilya ekleyebilir ya da servis ederken üzerine tarçın serpebilirsiniz.
En lezzetli salep için 7 adres
Havalar iyiden iyiye soğumaya başlarken tarçınlı ve muhteşem kokusuyla içimizi ısıtacak içeceklerden salebin İstanbul’daki en iyi 7 adresi…
Fazıl Bey’in Türk Kahvesi
Adı Fazıl Bey’in Türk Kahvesi olsa da salebi de Türk kahvesi kadar iddialı. Yemeğin üzerine çay-kahve ya da salep keyfi yapmak için oldukça uygun bir yer.
Adres: Caferağa Mahallesi, Serasker Caddesi, No 1/B, Kadıköy / İstanbul
Tel: 0216 450 28 70
Özsüt, Kadıköy
Dondurma ve lezzetli tatlı çeşitlerinin ön planda olduğu Özsüt’ün İstanbul’da 50 şubesi daha bulunuyor. Soğuk kış günlerinde sıcacık salebiyle içinizi ısıtabilirsiniz.
Adres: Caferağa Mahallesi Tavus Sokak No:14 Kadıköy / İstanbul
Tel: 0216 336 86 55
Yeniköy Kahvesi
Yeniköy Kahvesi, vazgeçilmez salep rotalarından. Salgın sonrası Boğaz manzaralı bahçesinde içeceğiniz mis kokulu tarçınlı salebin keyfi ayrı olacak.
Adres: Yeniköy Mahallesi, Kürkçü Faik Sokak, No: 4,
Sarıyer / İstanbul
Tel: 0212 299 38 10
Sütiş, Emirgan
Her ne kadar pandemi döneminde yapamasak da pazar kahvaltılarının baş tacı olan Emirgan Sütiş’te, kahvaltıdan sonra, güzel manzara eşliğinde salebinizi yudumlayabilirsiniz.
Adres: Emirgan Mahallesi, Sakıp Sabancı Caddesi, No 46, Emirgan, Sarıyer / İstanbul
Tel: 0212 323 50 30
Zeynel Muhallebicisi, Yeniköy
Sakızlı kazandibi, tavuk göğsü, portakallı ve incirli muhallebi gibi sütlü tatlılarıyla gönlümüzü çelen Zeynel Muhallebicisi salebi ile de fark yaratanlardan. Kış aylarında yoğun ilgi gören bu içeceği bir de Zeynel’de için.
Adres: Ferahevler, Adnan Kahveci Caddesi No: 108
Sarıyer / İstanbul
Telefon: 0212 262 89 87
Serez Dondurmacısı, Maltepe
Geleneksellikten vazgeçemeyenler için klasik tadın haricinde, farklı lezzetler denemek isteyenler için Antep fıstıklı ve Belçika çikolatalı salep çeşitleri bu kış Serez Dondurmacısı’nda daha renkli geçecek.
Adres: Altayçeşme Mahallesi Begonya Sokak No: 47
Maltepe / İstanbul
Tel: 0537 263 22 24
Güllüoğlu
Güçlü bir geleneğin temsilcisi olan, baklavalarıyla ünlü Güllüoğlu, havaların soğumasıyla beraber sıcak içecek seçeneklerini artırdı. Kışın vazgeçilmezleri olarak kabul edilen, kahve, sıcak çikolatayı sunmanın yanı sıra geleneksel bir tat olan salep de menüsündeki lezzetler arasında.
Adres: Karaköy, Rıhtım Caddesi Katlı Otopark Altı No: 3 – 4 İstanbul
Tel: 0212 293 09 10
Ev yapımı salep
Malzemeler:
2 su bardağı süt
2 çay kaşığı silme doğal salep
2 tatlı kaşığı toz şeker
1 çay kaşığı silme tarçın
Yapılışı:
Öncelikle sütü çaydanlığa koyun. Üzerine doğal salebi koyarak bir çırpma teli yardımıyla iyice çırpın. Toz şekeri ilave ederek çırpmaya devam edin. Hafif kaynamaya başladığında tarçını ilave ederek karıştırma işlemini sürdürün. Bir taşım kaynar kaynamaz ocağın altını kapatın. Fincanlara servis ettikten sonra üzerine dilediğiniz kadar tarçın serpin.
Uz. Dyt. Nihan Yakut Memorial Bahçelievler Hastanesi Beslenme ve Diyet Bölümü