Anadolu’da Hıdrellez’e özel olarak oğlak, keçi, kuzu gibi küçükbaş hayvanlar kesilir ve pişirilirdi. Üç gün önceden başlayan bu şenliklerde neredeyse köylerde 80-100 arasında hayvan kesilirmiş. Fırına verilerek pişirilen hayvanların içi bazen de pirinç ile doldurulmuş. Bunların yanında ise börek, çörek gibi hamur işleri de hazırlanır idi.
Hıdrellez’de evlerin kapısına yeşil dallar asılır ve bereket eve dolsun diye evlerin camları açılırmış. Bu gelenekler hala Anadolu’da devam etmektedir. Ayrıca akşamdan evin önüne süt konulur ve sütün çiğ taneleriyle mayalanacağına inanılırdı. Eğer ki yoğurt mayalanmışsa, o yıl büyük bir bereketle devam edecek demektir ve yıl boyunca o maya kullanılır.
Osmanlı Dönemi’nde özellikle yeni doğmuş kuzulara Hıdrellez’e kadar dokunulmazmış. Bütün Müslümanlar Hıdrellez’de maddi durumlarına göre yarım veya tam kuzu alıp kuzu yemekleri pişirirmiş. Kuzu etli pilavla beraber akşamdan irmik helvası da çıkarılırmış. Bu yüzden hala Anadolu’da kuzu etli yemekler pişirilir.
Ayrıca 2017 yılında, “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası” olarak kabul edilmiştir. İnsanların pek çok konuda dilekler dilediği Hıdırellez’deki ritüelleri merak edenler için en yaygın gelenekleri kısaca sizler için derledik.
Hızır temiz evlere uğramaz!
En yaygın geleneklerden biri, Hızır’ın pis evlere gelmeyeceğidir. Bu yüzden Hıdırellez öncesi evler dip köşe temizlenir, köklü bir temizlik yapılır. Ayrıca 5 Mayıs’ta ateşin üzerinden atlanır. Böylelikle kötülük ve hastalıklardan arınılacağına inanılır.
Kısmet açma ritüelleri
Hıdırellez’deki en yaygın ritüellerden bir diğeri de kısmet açma ritüelleridir. Her yörede farklılaşan geleneklerden bazıları şöyle: Afyon’da evlenmeyi dileyenler sabah namazından sonra yanlarına bir asma kilit alır, evli ya da yaşlı bir kadınla birlikte Karahisar Kalesi’ne gider. Kilit kaleye varmadan önce kapatılır. Kaleye çıktıktan sonra yaşlı veya evli kadın bu kilidi evlenmek isteyen genç kızın başında açar. Böylelikle genç kızın kısmeti açılmış olur.
Gül ağacı altına dilek gömmek
Herkesin bildiği ve en sık uygulanan bir diğer ritüel ise, kişinin dileğini gül ağacı altına gömmesi veya ağacın dallarına asmasıdır. Ertesi gün dileğin yazılı olduğu kâğıt açık olarak suya bırakılır. Kağıt yazısını üste gelecek şekilde suya dişerse, dileğin kabul olacağına inanılır.