Türk kahvesinin eşsiz ritüeli: Kahve falı

by efe

Türk kahvesini bitirdikten sonra fincanı ters çevirip şöyle bir döndürdükten sonra kapatmayanımız yoktur herhalde. İnansak da inanmasak da çoğu zaman eğlencesine fallar bakılır, ‘beş vakte kadar’ kuşun kanadında güzel haberler müjdelenir. Bu topraklarda yüzyıllardır devam eden bir gelenektir kahve falı…

Yazı: Cenk R. Girginol

Fal kelimesi Türkçeye Arapçadan geçmiş, Arapçada fe’l kelimesinden geliyor. Anlamı ise ‘güzellik ve uğurlu şeyleri gösteren simge’.

Falın tarihçesi çok eski dönemlere kadar uzanıyor. M.Ö. 4000’li yıllarda Mezopotamya, Mısır ve Çin’de falcılık ve kâhinlikle ilgili kayıtlara rastlanıyor. Ortaçağ döneminde de insanlar taş kehanetleri, yıldız astrolojisi, Çin tarotu gibi yöntemlerle gelecekten haber almaya çalışıyordu.

Kahve falından ilk bahseden kaynak ise İtalyan bir falcı olan Floransa’lı Tommaso Tomponelli. Tomponelli, kahve telvesini fincandan düz bir tabağa akıtıyor, telvenin dağılması için salladıktan sonra oluşan şekilleri yorumluyordu.

Geçmişten bugüne özellikle kadınlar arasında fal bakma-baktırma bir çeşit dertleşme, iç dökme, ferahlama olarak sosyal yaşama damgasını vurmuş. Çoğu kez hislere tercüman olmuş.

Geçmişten bugüne özellikle kadınlar arasında fal bakma-baktırma bir çeşit dertleşme, iç dökme, ferahlama olarak sosyal yaşama damgasını vurmuş. Çoğu kez hislere tercüman olmuş.

Fal ile kahvenin ilişkisini daha iyi anlamak için de Osmanlı sarayına gitmemiz gerekiyor. Saraydaki cariyelerin söyleyemedikleri, dile getiremedikleri şeyleri kahve fincanına bakarak söylemeleri ile kahve falı geleneksel hale geliyor. Böylece fal sayesinde tüm dedikoduların da üstü kapanmış oluyor.

Aslında bazı geleneklerin sosyalleşmeye de katkısı olduğu ortada. Geçmişten bugüne özellikle kadınlar arasında fal bakma-baktırma bir çeşit dertleşme, iç dökme, ferahlama olarak sosyal yaşama damgasını vurmuş. Çoğu kez hislere tercüman olmuş, niyetleri ortaya dökmüş, umutları yeşertmiş. Türk kahvesinin yapımından sunumuna pek çok aşamasında olduğu gibi kahve falının da bir ritüeli var elbette. Fal, bakan kişiye göre değişse de pek çoğumuzun bildiği bu yazılı olmayan kurallar dizisini tekrar hatırlayalım.

Kahve içildikten sonra bir niyet tutularak fincan tabağa ters kapatılır ve başın üstünde saat yönünün tersine üç tur çevrilir. Fincanı kapatırken söylenen sözü de Şazeli’yi de yâd ederek söyleyelim: “Kahve-i pir kalbime gir, kalbimden çık falıma gir.”

Ardından ters çevrilmiş fincanın üst kısmına çabuk soğuması için bozuk para, yüzük gibi bir metal konulur. İyice soğuduktan sonra, “Neyse halim çıksın falim” diyerek fincan açılır. Eğer fincan yapışarak açılmışsa kısmet ve dilek anlamına gelir. Fincanın iç taraflarındaki kahve telvesinde oluşan şekiller yorumlanmaya başlanır. Ama bu yorumlar da rastgele değil, belli bir metotla yapılır. Sapından başlayarak hayali bir kutup ve ekvator çizgisi çizilerek fincanın içi dört parçaya bölünür. Bu dört parça içinde kutup çizgisi olarak çizilen kısmın sol bölümünde kalanlar negatif, sağ bölümü pozitif şeyler olarak yorumlanır. Üst kısımdaki parçada kalanlar yakın zamanda, alt tarafta kalanlar ise uzak bir gelecekte gerçekleşecek şeyler olarak yorumlanır. Sağdan sola yani saat yönünde yorumlanır. Fincanın dibindeki telvenin ise kalbin içini, ruhu gösterdiğine inanılır. Telve dipte kalıp şeklinde duruyorsa sıkıntı var, temizse ferahlamış bir yürek anlamına gelir.

Falın son aşamasında ise tabak ters çevrilerek telve fincana akıtılır. Eğer hemen akıyorsa dileğimiz hemen gerçekleşecek anlamına gelir. Tabak ve fincan hemen yıkanır ki falda çıkanlar çabuk gerçekleşsin!

Kahve falı masalsı bir gelenek ve eğlenceli bir ritüel olarak nesillerden nesillere aktarılarak günlük hayatımızın bir parçası olmaya devam ediyor. Ticarete ve suiistimale dökülmediği takdirde bize iyi gelen, mutlu eden bir alışkanlık.

Fallarınızda hep mutluluk çıkması dileğiyle…

Neyse halimiz, çıksın falimiz
Kahveyi içtikten sonra fincanı kapatanlardansanız, kahve falıyla ilgili bilmeniz gerekenler olabilir. “Ben bu şekilleri nasıl yorumlayacağım?” diyenler için bir rehber hazırladık…

Yüzyıllardır devam eden bir gelenek olan kahve falına bakmanın belli bazı kuralları ve yöntemleri var. İşin sırrı bu kurallara uymakta ve sembolleri doğru yorumlamakta… Kültürümüzün bir parçası olan bu renkli gelenek, az da olsa keyifli vakit geçirmemizi sağlıyorsa neden oyunu kurallarına göre oynamayalım ki? Şimdi gelin, hep birlikte kahve falına bakmanın inceliklerine bir göz atalım; sonra da telveden oluşan şekilleri nasıl yorumlayacağımızı öğrenelim…

Kahve falına bakmadan önce dikkat edilmesi gerekenler
• Kahve içerken içindeki telve miktarına çok özen göstermeniz gerekir. Kahvenin telvesi ne az ne fazla olmalı; çünkü her ikisi de olumsuz sonuç verir. Fincanın içinde istenilen düzgünlükte şekil oluşmamasına sebep olur. Bu nedenle fincana konacak kahve miktarına dikkat edin.
• İçilen kahvenin fincanı hep aynı yerden içecek şekilde tutulur. Dudak, fincanın aynı yerine değdirilerek kahve içilir.
• Fincandan içilen kahvenin telvesinin ne fazla sulu ne de fazla kuru kalmamasına dikkat edin.
• Kahvenin telvesinin normalden biraz daha şekerli olması gerekir.
• Tabak fincanın üstüne kapatılır. Dilek tutulduktan sonra fincan bir defada tabakla beraber ters çevrilir. Çevirmeden önce fincan hafifçe sallanır. Bir fincanda sadece bir dilek tutulur.
• Fincanın dibi ve tabak soğumadan kesinlikle açılmaz.
• Soğuma işi gerçekleştikten sonra fincan kaldırılır. Önce fincandaki, sonra tabaktaki fala bakılır.
• Fal bakıldıktan sonra fincan tabaktan ayrı yere bırakılır. Eğer fincan kapatılırsa fal bozulmuş olur.
Fincan falına nasıl bakılır?
• Fincan saptan başlayan hayali bir kutup ve ekvator çizgisiyle ikiye bölünüp dört parça elde edilir.
• Fincana ve tabağa bakılırken görüntüyü dört eşit parçaya bölerek soldan sağa doğru bir yön izlenir. Bakılacak fincanı ya da tabağı ortadan enlemesine bir çizgi ile gözünüzle işaretleyerek kesin, daha sonra yine gözünüzle işaretleyerek boylamasına kesin; böylece dört eşit parçaya bölünmüş olacak. Üst noktayı saatin 12’si olarak kabul edebilirsiniz ve 3, 6 ve 9 diyerek tekrar 12’ye gelebilirsiniz.
• Şekiller enlemesine çizginin üst tarafında ise iyiliğe ve kuvvetli belirtilere, alt tarafında ise kötülüğe ancak kuvvetsiz belirtilere yorumlanır.
• Şekillerin boylamasına çizginin sağ tarafında bulunması iyiliğe, sol tarafında bulunması kötülüğe yorumlanır.

Kahve falında önce fincandaki, sonra tabaktaki şekiller yorumlanır.

Kahve falında önce fincandaki, sonra tabaktaki şekiller yorumlanır.

Tabak ve fincan falına bakarken dikkat edilmesi gerekenler
• Şekiller ilk önce birbirinden ayrı olarak, daha sonra da birbirleriyle ilişki kurularak yorumlanır.
• Tabağa bakıldığında, tabakta telve kalmaması gerekir. Eğer tabağa kahve damlarsa o falın bozulmuş olacağına inanılır.
• Fal yorumlayacak kişinin hayalde canlandırma yeteneğinin iyice gelişmiş olması ve sembolleri sağlıklı tanımlama becerisine sahip olması gerekir.
• Eğer bir başkasının kahve falına bakacaksanız, o kişi hakkında bilinçaltınızdaki mesajları hatırlayın.
• Falına baktığınız kişi ile fincandaki şekiller arasında ilgiyi derhal kurarak en kısa zamanda benzetmenizi, sonra da yorumunuzu yapabilirsiniz.
• Fincandaki şekiller birçok şeye benzeyebilir, siz yoruma en uygun olan şekli seçin.
• Faldaki şekillerin yorumunun ne sizi ne de falına baktığınız kişiyi aşırı üzmesine veya sevindirmesine izin vermeyin. Nihayetinde fal olduğunu unutmayın.

Tabağın yorumlanması
Tabaktan bakılan fal da sistem olarak aynen fincandaki gibidir. Bu defa tabak dört parçaya bölünerek yine saat yönü izlenir.
Eğer fincanın dibindeki telve tümseğindeki şekillere göre bir sıkıntı olduğunu yorumladıysanız ve tabakta da tümsek varsa; bu, sıkıntıdan kurtulacaksınız anlamına gelir.

Tabakta gördüğünüz gölgeyi tanımladıktan sonra açıklamasında nasıl yorumlanmışsa, fincan falının size o yönde bir olumluluk ya da olumsuzluk getireceğini aklınızda tutun.

Gördüğünüz gölge tabağın olumlu ya da olumsuz kısımlarına göre yorumlanır. Diyelim ki fincan falında hemen elinize geçmesi gereken bir kısmet yorumlanmıştı. Ancak bu kısmet tabakta olumsuz yerde görünüyorsa kısmeti göreceğinize fakat size bir faydası olmayacağına yorumlanır.

Kahve falında semboller ve anlamları
Akbaba: Maddi bir kayıp, iflas tehlikesi var. Evinize hırsız girebilir.
Akrep: Kandırılmak üzeresiniz, dikkat. Yakınlarınızda birinin oyununa gelebilirsiniz.


Ampul: Sıkıntılarınız bitecek, mutlu ve neşeli günler sizi bekliyor.
Araba: Çevrenizde sizi seven insanlar var, onları kırmayın. İyi bir dostunuzla aranız bozulabilir.

Ayakkabı: Misafirliğe gitmek olarak yorumlanır. Sizi şaşırtacak haberler alacaksınız. Misafiriniz de olabilir.

Balık: Çok yakında önemli bir maddi geliriniz olacak. Başarı, şans ve kısa mutluluklar var.

Baş: Bir erkek çocuğa kavuşacaksınız. Bir dostunuzun yardımıyla parasal sıkıntılarınızı gidereceğinize de yorumlanır.
Bavul: Önemli kararlar alma aşamasındasınız, bir de yolculuk görünüyor.
Bayrak: Bir dostunuz sizi yardımına çağıracak. Sizi ve çevrenizi bir tehlike bekliyor.
Boynuz: Gereğinden çok dedikodu yapıyorsunuz. Zararını göreceksiniz.

Çan: Dilekleriniz yakında gerçekleşecek. Eğer çan fincanın dibindeyse dilekleriniz gerçekleşmeyecek ama bir haber alacaksınız. İki çan büyük bir sevinç habercisi olarak yorumlanır.

Çapa: Yeni teşebbüsünüzde başarılı olacaksınız. Çapa fincanın üst kısmındaysa faydalı bir yolculuğa çıkacağınızı, ortadaki çapa ise sosyal bir başarıyı ifade eder. Eğer çapa çok belli belirsiz ise sosyal güçlüklerle karşılaşacağınız anlamına gelir.

Çarpı işareti: Dostlarınızla fikir ayrılığına düşeceğiniz anlamına gelir. Bazı tartışmalar ve yakınlarınızdan biri ile aranızda çıkacak bir anlaşmazlık ve de iş hayatında karşılaşılacak bazı güçlükleri haber verir.
Deve kuşu: Beklenmeyen bir paraya kavuşacaksınız.
Deve: Yolculuğa çıkacaksınız. Bu yolculuğun sonunda sevinç de keder de olabilir. Yani sonu belirsiz bir yolculuk.

Ev: Hastalıktan ve sıkıntılardan artık kurtuluyorsunuz. İşler yoluna giriyor. Mutlu bir evlilik, kırsal kesimden bir miras var.
Gebe: Tüm sıkıntılara rağmen işinizde mücadeleye devam edin. Sıkıntılar ve sorunlarla uğraşmak zorunda kalabilirsiniz.
Gelin ve damat: Arzularınızın önemli bir bölümü gerçekleşecek. Huzurlu günler
Göz: Bazı kıskananlar var. Uzun zamandır görmediğiniz bir dostunuzla karşılaşacaksınız.
Hançer: Çevrenizde sizi tehlikeye atmak isteyen kişiler var. Tehlike içindesiniz, dikkatli olun.

Hilal: Sizi mutlu edecek bir haber alacağınızın işareti.
Horoz: Dostlarınızla aranızı açmak isteyen sinsi düşmanlarınız var. İyi bir iş ve müjdeli bir haber alacaksınız.

Kale: Sizi seven ve koruyan kişiye güvenin. Fikirlerinizi başkalarına kabul ettirmekte ustasınız.

Kartal: Uğrunda mücadele ettiğiniz her şeye sahip olacaksınız. Azimli ve sabırlı bir kişiliğe sahipsiniz.
Kayık: İçinizdeki keder ve sıkıntıları bir kenara atacaksınız. Neşeli günler çok yakında.

Kedi: Çevrenizdeki dostlarınızın size hem faydası hem de zararı olacak. Dostlarınızla ilişkilerinizi yeniden gözden geçirmeniz gerekebilir. Birisi sizden sevgi ve şefkat bekliyor.

Kelebek: Sakın sahte dostlara inanıp ailenizi ve kendinizi riske atmayın. Masum bir aşk maceranız olacak. Günübirlik sevinçler, uçarılıklar görünüyor.

Köpek: Sizi seven kişinin samimiyetine inanın ve ona güvenin.
Kurbağa: Sevdiğiniz bir kişiyle sizin için çok önemli olan bir görüşme yapacağınıza yorumlanır.

Leylek: Bir sorununuzdan ötürü sürekli yolculuk yapmak durumunda kalabilirsiniz.
Limon: Ortak noktalarınızın çok az olduğu zengin biriyle tanışacaksınız. İlişkilere dikkat.

Mantar: Büyük bir dost çevresi edinmeniz ya da sosyal hayatta veya ilişkinizde yükselmeniz anlamına gelir. Eğer mantar fincan kulpuna yakınsa yazlık bir daire alabilirsiniz.
Masa: Bir iş toplantısına davet edileceksiniz. Yeni bir iş ortağı ya da yeni bir iş anlaşmasına yorumlanır.
Mektup: Yakında sevindirici bir haber alacaksınız. Mektup genellikle habere yorumlanır.
Motosiklet: Sizi seven dostlarınızın birinden gelecek günlerde önemli bir yardım göreceksiniz.

Ok: Yıldırım bir aşka tutulacaksınız, biraz çaba sonunda o da sizi sevecek. Çalışmanın ve azmin karşılığını alacaksınız.
Şato: İyi ve mutlu günler sizi bekliyor.
Tarak: Mutlu olacağınız bir ilişkiye gireceksiniz. Tarak, gönül ilişkisine yorumlanır.
Telefon: Bugünlerde sevindirici bir haber var.
Uçak: Sorunlu bir işi halletmek için ani yolculuk anlamına gelir.
Ütü: Uzun zamandır beklediğiniz haber nihayet geliyor.

Yarasa: Endişelerden ve tedirginliklerden kurtulacağınızı müjdeler.
Yelpaze: Bütün sıkıntılarınızın sona ereceğine yorumlanır.

Yılan: Gizli düşmanlarınızı ortaya çıkarmaya bakın. Çevrenizde size dost görünen ancak kötülüğünüz için uğraşan kişi ya da kişiler olabilir.
Yumurta: Çok büyük bir kısmet anlamına gelir. Ancak yumurtanın büyüklüğüne ve falı tutana olan yakınlığa göre yorumlanır.
Zeytin: İyi niyetli, temiz bir dostla tanışacaksınız. Size çok yararı dokunacak.

Bunlar da hoşunuza gidebilir

Leave a Comment

Secured By miniOrange