Köftenin yeri ayrıdır bizde. 7’den 70’e hemen herkesin sevdiği bir köfte vardır mutlaka. Kimimiz İnegöl köfteye bayılır, kimimiz kadınbuduna ya da içli köfteye. Ama sadece kıymadan yapılan köftelerin lezzetli olduğunu sanıyorsanız yanılıyorsunuz. Bademli pırasa köftesinden somon köftesine hatta yengeçli mercimek köftesine kadar aklınızı çalacak pek çok farklı köfte var. Denemeye hazır mısınız?
Köftenin yanına ne yakışır? Eminim ki hepimizin acil çıkış kapısında ‘köfte’ yazar. Başlı başına doyurucu bir yemektir. Acele yola çıkmanız gerektiğinde, çeyrek ekmeğin arasına bir sivri biberle katık olur. Maç çıkışı, konser öncesi kırmızı soğanla birlikte dürümle sarmalanır, yanında buz gibi ayranla afiyetle yenir. Köftenin yanında pilav ve bir kâse yoğurt en sevilen çocuk menüsüdür. Biraz yeşillik, bir dilim domates ile yağsız pişmiş köfte dengeli beslenmenin de en kolay yolu olabilir. Ayrıca piyazı ve çıtır patatesi de unutmayalım.
Bademli pırasa köftesi
Malzemeler
1 kg pırasa (ince doğranmış) 200 gr kıyma 1 adet yumurta 2 dilim bayat ekmek Tuz KarabibeR Üzeri için: 1 yumurta 100 gr file badem
Pırasaları yeşil yaprakları da dahil ince ince doğrayıp tencereye koyun ve üzerini geçecek kadar su ile iyice haşlayın. Piştikten sonra süzgece alıp hem soğumasını bekleyin hem de fazla suyunu akıtın. Soğuduktan sonra avucunuzda pırasaların suyunu sıkıp bir kaba alın. Üzerine bayat ekmeği, yumurtayı, kıyma ve baharatı ekleyip yoğurun. Köfteleri önce yumurtaya ardından da file bademe bulayın. Fırını 180 dereceye ayarlayıp ısıtın. Köfteleri 30 dakika, bademlerin rengi dönene kadar kızartın.
15’inci yüzyılda İspanya’dan Osmanlı topraklarına göç etmek zorunda kalan Musevilerin, kendi mutfaklarındaki yemekleri bu topraklara uyumlu hale getirerek yaşattıkları mutfaktır Sefarad mutfağı. Pırasa köftesi de çok sevilen Sefarad yemeklerinden biridir.
Scotch Egg (İsveç Köftesi)
Malzemeler
4 adet yumurta 500 gr kıyma 3 dal taze soğan 2 diş sarımsak 2 yemek kaşığı hardal 1 yemek kaşığı ketçap 2 yemek kaşığı zeytinyağı 1 çay kaşığı kimyon Tuz ve karabiber Üzeri için: 1 yumurta 1 çay bardağı mısır unu 1 yemek kaşığı irmik 2 adet yumurta (çırpılmış)
Kıyma, taze soğan, sarımsak ve diğer malzemeleri iyice yoğurun. Harcı 4 eşit parçaya ayırın. Parçalardan birini alıp avucunuzda açın. Ortasına yumurtayı koyup yavaş yavaş üzerini kaplayın. Hepsi hazır olduğunda önce irmik/mısır unu karışımına, sonra yumurtaya batırıp fırın tepsisine dizin. 170 derece ısıtılmış fırında 30 dakika pişirin. Püf noktası: Yumurtaları haşlamadan mutlaka oda sıcaklığına getirin. Yumurtaları çok az haşlamaya çalışın. Sıcak sudan çıkartıp hemen soğuk suya daldırın ki pişme işlemi dursun. Kabuğunu daha kolay soymak için kaynama suyunun içine biraz tuz ekleyin. Yumurtaların üzerini kapladığınız kıyma karışımının da çok kalın olmamasına dikkat edin.
Kökeni İngiltere’de 1700’lü yıllara dayanan bu asil köftenin içinde hapsolmuş sürpriz yumurta, yemeğe adını veriyor. Ortadan ikiye kestiğinizde yumurta sarısı öyle bir akıyor ki sormayın gitsin!
Somon köftesi
Malzemeler
1 kg somon 1 adet kırmızı biber 1 adet yeşil dolmalık biber 1 yemek kaşığı keten tohumu 1 yemek kaşığı chia 1 adet avokado 1 yumurta Tuz 2 yemek kaşığı zeytinyağı
Somonu keskin bir bıçakla çok ince parçalayın. Chia ve keten tohumunu biraz suyun içinde 15 dakika bekletip kıvam almasını sağlayın. Derin bir kaba somon kıymasını, yumurtayı, chia’lı karışımı, baharatı, doğranmış biberleri ve avokadoyu katıp karıştırın. Tavada her iki yüzünü de rengi dönene kadar pişirin.
İnegöl köftesi
Malzemeler
Yarım kilo kıyma 1 adet soğan 1 diş sarımsak 1 paket karbonat Yarım çay bardağı soda Tuz 1 çay kaşığı kimyon
Soğanı rendeleyip suyunu sıkın. Bir kaba kıymayı, soğanı ve ince ince doğranmış sarımsağı ekleyin. Sodanın içine karbonatı katıp biraz köpürmesini bekleyin ve karışıma katın. Hepsini iyice yoğurun. Önce harçtan eşit büyüklükte parçalar koparın. Sonra yağlı kâğıdın arasına alıp elinizle yuvarlayarak o bildiğimiz İnegöl köftesinin şeklini verin. Döküm tavada üzerinde çizgiler oluşana kadar pişirin. Püf noktası: Alışıldığı gibi yumurta ve ekmek içi kullanılmayan bu köfte, lastiksi kıvamını iyice yoğrulmasına, pofuduk görünüşünü de karbonata borçlu.
Bursa’nın İnegöl ilçesinde yaşayan Bulgaristan göçmenlerinden bize kalan bu lezzetli köfteyi siz de deneyin.
Yengeçli mercimek köftesi
Malzemeler
1 paket yengeç eti Yarım su bardağı kırmızı mercimek 1 su bardağı su 1 adet soğan 1 yemek kaşığı biber salçası 2 dal taze soğan 5-6 dal maydanoz 2 yemek kaşığı zeytinyağı Tuz Acı kırmızı biber 1 çay kaşığı kimyon
Mercimekleri yıkayıp süzün. Tencerede tuz ekleyip suda haşlayın. Suyunu çektiğinde gerekirse biraz daha sıcak su ekleyebilirsiniz. Bir kaba taze soğan ve maydanozları doğrayın. Yengeç etini didikleyerek otlara ekleyin. Tavada doğranmış soğanı salça ile 2 yemek kaşığı zeytinyağında yumuşayana kadar kavurun. Soğuduktan sonra tüm malzemeleri bir araya getirip 15 dakika dinlendirin. Daha sonra avucunuzun içinde yuvarlayarak şekil verin.
İçli köfte
Malzemeler
1 su bardağı ince bulgur 1/4 bardak su 2 yemek kaşığı irmik 1 yemek kaşığı un 1 adet soğan (rendelenmiş) 1 yumurta Tuz 1 tatlı kaşığı biber salçası
İç malzemesi için: 200 gr kıyma 1 adet soğan 1 yemek kaşığı biber salçası 1 tatlı kaşığı domates salçası 50 gr ceviz içi (ince parçalanmış) 2 dal maydanoz 2 dal nane 1/2 çay kaşığı kimyon Tuz ve karabiber
Soğanı yağda pembeleşene kadar kavurun. Salçayı, kıymayı, cevizi, baharatları ekleyerek kavurmaya devam edin. Dışı için de ince bulguru mutlaka biraz su ekleyerek ıslatın. Eklediğiniz irmik ve un, hamurun daha kolay şekil almasını sağlar. Kattığınız salça hem lezzet verir hem de rengini güzelleştirir. Yoğurma işlemi biraz meşakkatli olabilir ama iyice yoğurursanız çok iyi bir sonuç elde edersiniz. Macun kıvamına geldikten sonra 15 dakika üzerini kapatıp hamuru dinlendirin. Hamurdan ceviz büyüklüğünde parçalar koparın ve ortasından başlayarak çevirerek açın. Yeteri kadar inceldiğinde içine harcı koyup parmaklarınızla sıkıştırın. Yine dikkatlice çevirerek kapatın. Kapanan yerin açılmaması için su ile ıslatarak izi yok edin. Hazırladıktan sonra haşlayana kadar tekrar dolapta dinlendirin. Suyu kaynatıp içli köfteleri süzgeçle yavaşça içine koyun ve pişirin. Püf noktası: İçli köftenin dışına kolay şekil vermek için elinizi suya veya yağa batırarak açın. Kızartmak yerine haşlamayı tercih edin. İç harcını hep orta ısıda pişirin, yüksek ısı harcınızı kurutur. Taze otları harcınız soğuduktan sonra ekleyin. Unutmayın, içli köftenin ince kabuklusu, bol malzemelisi makbuldür.
Adana, Gaziantep, Kahramanmaraş yörelerinde meşhur olan bu özel köftenin yapımı maalesef pek kolay değil. Ama bu, sizi yıldırmasın…
Spagetti muffinli köfte
Malzemeler
Yarım kilo kıyma 1 adet soğan 2 diş sarımsak Yarım bağ maydanoz 1 paket kabartma tozu 1 çay kaşığı kimyon 1 çay kaşığı yeni bahar 1 yumurta 2 dilim bayat kepekli ekmek 2 yemek kaşığı süt Yarım paket spagetti (haşlanmış) 2 yumurta Tuz 2 domatesin rendesi 3 yemek kaşığı zeytinyağı
Kepekli ekmeği iyice parçalayın, yumuşaması için süt ekleyin. Bir kaba kıyma, yumurta, kabartma tozu, rende soğan, ekmek, sarımsak ve baharatları koyup iyice yoğurun. Yuvarlak şekil verip dinlendirin. Hazır olduğunda domates sosunun içinde pişirin. Bir kapta spagetti, tuz ve yumurtayı karıştırıp muffin kalıplarına pay edin. 160 derece fırında 20 dakika pişirin. Servis öncesi kalıptan çıkartıp domates soslu köfteyi ortasına yerleştirin.
Lezzetli köfte yapmanın 5 sırrı
Kullandığınız kıyma asla yağsız olmamalı. Yoksa köftenizin yavan olmasını engelleyemezsiniz. Kullandığınız ekmekler bayat olmalı ama kenarlarını mutlaka ayırmalısınız. Köftenizin içine elinizin de lezzetinin geçmesi için ellerinizi kirletmekten çekinmeyin. Yüzde 70 dana döş, yüzde 30 kuzu döş lezzetli bir köfte için ideal ölçüdür. Zamanınız varsa köftenizi hazırlayıp dolapta dinlendirin.