Bunları biliyor muydunuz?
Osmanlı sultanları ve özel sofra takımları
- yüzyılda Osmanlı’nın yaşadığı değişim ve dönüşümler, sarayın gündelik hayatına ve pratiklerine de yansıdı. Avrupa kültürünün etkisinin görüldüğü yerlerden biri de saray mutfağı, sofra düzeni ve geleneği oldu. Sarayda padişah, şehzadeler, valide sultanlar ve daha birçok önemli bölüm için sofra hazırlamaktan sorumlu bir teşkilat yapısı vardı. Birçok alt birimden oluşan ve her birine matbah denilen bu teşkilatın genel adı Matbah-ı Amire idi. Matbahlar içinde en önemlisi, padişaha ait olan Matbah-ı Has, kendi içinde biri sarayın yönetim yeri olan Mabeyn-i Hümayun’da, diğeri günlük yaşamın sürdüğü Harem-i Hümayun’da olmak üzere ikiye ayrılıyordu. Her bir matbahın ihtiyaç listelerinden, düzeninden ve defter tutma işlemlerinden sorumlu olan vekilharcı günlük düzeni ve menüleri hazırlar, öğün saatlerinde her dairenin Tablakâr ismi verilen hizmetlisi hazırlanan yemekleri dairelere götürürdü. Peki sultanların kendilerine has sofra takımları olduğunu biliyor muydunuz? Sultan II. Abdülhamid’in 120 kişilik, Sultan Abdülaziz’in 40 kişilik sofra takımları vardı. Gümüş üzerine altın kaplama olan bu takımların her bir parçası ziyafet sonrasında sayımı yapıldıktan sonra bakım için darphaneye gönderiliyordu.
Kaç çeşit uykuluk var?
Gerdan kısmından çıkan gerdan uykuluk, yürek kısmına yakın yerden çıkan ciğer uykuluk ve bumbar kısmından çıkan fındık uykuluk olmak üzere üç çeşit uykuluk bulunuyor. Bu parçalar özellikle ilkbahar aylarında ciğerci vitrinlerini süslüyor. Çünkü kışın yavrulayan büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar, baharda yavrularını sadece sütleriyle besliyor. Uykuluk da bu süt kuzusu ve süt danalarından elde ediliyor.
Keşmir biberi neden ünlü?
Hindistan’ın Keşmir eyaleti biberiyle ünlü. Keşmir biberi, koyu kırmızı rengi ve orta derecedeki acılığıyla uluslararası bir üne sahip. Yemeğe çokça lezzet katan ama keskinliği az olan bu biber, Keşmir’de bolca kurutulmuş zencefil ve pirinçle beraber yenen yemeklerin ortaya çıkmasını sağlıyor.
Blender ve çelik tencereler nasıl temizlenir?
Mutfakların vazgeçilmez yardımcılarından blender’ları temizlemek epey yorucu olabiliyor. Fakat pratik bir yolla bunun üstesinden kolayca gelebilirsiniz. Bunun için, blender’ın yarısına kadar ılık su doldurun ve çalıştırın, içindeki tüm lekelerin çıktığını göreceksiniz. Yemek yaparken çelik tencereniz yandıysa, sakın üzülmeyin. Tencerenizi yeniden pırıl pırıl yapabilirsiniz. Bunun için 1 tatlı kaşığı karbonat ve 1 fincan sirkeyi tencerenizde kaynatın. Hem üzerine işleyen kara lekeler çıkacak, hem de tencereniz tertemiz olacak.
Aspik nedir?
Alexandra Dumas ‘Mutfak Sözlüğüm’ adlı kitabında aspik hakkında şu bilgileri veriyor: “Katı pişmiş yumurta ve mantar dilimleri katılmış, şeffaf bir jöle tabakasıyla kaplandıktan sonra bir kalıp içinde katılaştırılmış kümes hayvanları, av hayvanları ya da balık filetolarına bu ad verilir. Aspik soğuk başlangıçlar arasında sayılır ama mutfak sanatının büyük ustaları, soğuk başlangıçlar olabileceğini kabul etmez ve aspiklerin kızartmalarla servis edilmesini önerir. Onlara göre aspiklerin ikinci servise kadar sofraya getirilmemesi ve kızartma etin yanında sunulması gerekir.”