Bir Yaşam Biçimi Olarak Bitkisel & Vegan Beslenme

by efe

İlk başta kulağa aynı gibi gelse de vegan ve bitkisel beslenme küçük nüanslarla birbirinden ayrılıyor. Her iki beslenme türünün de sağlığımıza faydalı olduğu ile ilgili pek çok araştırma var ve her ikisini de tercih edenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor.

Vegan terimi, 1944’te İngiltere’deki Leicester Vejetaryen Derneği’nden ayrılarak Vegan Society’yi oluşturan küçük bir vejetaryen grubu tarafından ortaya atılmış. Veganlar, vejetaryenler gibi et yemiyor ama aynı zamanda süt, yumurta gibi hayvansal ürünleri de tüketmiyor. Veganizm hissedebilen tüm canlılara saygıyı öncelik alarak onların yiyecek, giyecek ve başka herhangi bir amaçla kullanımını kabul etmeyen bir yaşam biçimi olarak biliniyor. 

Vegan beslenme ile bitkisel beslenme aynı şey değil. Aradaki farkı Diyetisyen Dilara Koçak bakın nasıl anlatıyor: 

“Bitki bazlı diyeti aslında genel olarak hayvansal kaynakların sınırlandırıldığı veya tüketilmediği bir beslenme planı olarak tanımlayabilirim. Vejetaryenlik veya veganizmle aynı terim olarak düşünüyor olabilirsiniz, temelde çok benzer olsalar da bu terimleri birbirinden ayıran bazı noktalar var. Bitkisel bazlı beslenme ile veganizm arasındaki farklardan biri, elbette hayvansal kaynakların sınırlı olarak tüketilebiliyor olması. Fakat tek fark bu değil, bitki bazlı diyette aynı şekilde işlenmiş besinler ve paketli gıdalar da sınırlanıyor. Yani bu diyette aslında sağlığı iyileştirme amacı ön planda tutuluyor. Vegan yiyecekler arasında işlenmiş gıdalar bulunabildiğini de hatırlatmakta fayda var. Örneğin, bazı et ürünleri vegan olarak üretilebilir; ancak bu tür yiyecekler işlenmiş olduklarından bitki bazlı diyet tanımına uymazlar. Bitkisel bazlı diyet işte bu noktada veganizmle ayrılıyor.”

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de bitkisel beslenmenin yıldızı parlıyor. Vejetaryen ve veganların sayısı gün geçtikçe artıyor. Bu tarz beslenenler için alternatif yiyecek ve içecekler oluşturuluyor, yeni mekânlar açılıyor. 

Bitkisel beslenme şekilleri 

Beslenme türlerine ilişkin akıllardaki soru işaretlerini gidermek için bitkisel beslenme türlerini kısaca inceleyelim.

Fleksitaryen: Ağırlıklı olarak bitkisel beslenilir. Ama kırmızı et, beyaz et, deniz ürünleri, yumurta ve süt ürünleri de tüketilir.

Pesketaryen: Bitkisel beslenmeye ek olarak yumurta, süt ürünleri ve deniz mahsulleri tüketilir ama beyaz ve kırmızı etten uzak durulur.

Vejetaryen: Kırmızı et, beyaz et, deniz mahsulleri tüketilmez ancak yumurta ve süt ürünleri yasaklar listesine girmez.

Lakto vejetaryen: Bitkisel besinlere ek olarak süt ürünleri tüketilir. Ama yumurta, kırmızı et, beyaz et ve deniz ürünleri tüketilmez.

Ovo vejetaryen: Bitkisel besinlere ek olarak yumurta tüketilir. Kırmızı ve beyaz et, deniz ürünleri ve süt ürünleri yasaklılar listesinde yer alır.

Vegan: Hayvansal gıdaların hiçbiri tüketilmez.

Alternatif protein kaynakları

  • Mercimek unu
  • Kabak çekirdeği
  • Fıstık ezmesi
  • Tahin
  • Badem
  • Yer fıstığı
  • Keten tohumu
  • Kaju
  • Yulaf
  • Soya fasulyesi
  • Soya sütü
  • Ispanak
  • Bezelye
  • Nohut
  • Mercimek
  • Chia tohumu
  • Tofu
  • Fındık
  • Ceviz
  • Tam buğday ekmeği
  • Kuru fasulye
  • Kinoa

Veganlar için alışveriş ve mekân önerileri

Veganarsist

“Vegan olmayanların yediği her şeyi veganlar da yiyebilsin, herkes vegan beslenebilsin” diyerek yola çıkan Veganarsist’te geleneksel Türk yemeklerinin vegan versiyonları var. Tantuni, kokoreç, ciğer, Adana ve Urfa dürüm, ıslak hamburger, yoğurtlu köfte, midye tava… Hepsi de yüzde 100 vegan halleriyle. 

Adres: Halaskargazi, Nişantaşı, Kuyumcu İrfan Sokak No: 19/A, Şişli / İstanbul

Tel: 0212 224 78 53

Vegan Bakkal

Kadıköy’deki mekânda vegan kahvaltılıklardan sağlıklı atıştırmalıklara, süt, et ve makarna çeşitlerine kadar pek çok ürün yer alıyor. Dilerseniz web sitesinden istediğiniz ürünleri sipariş de verebiliyorsunuz.

Adres: Caferağa Mahallesi Bademaltı Sokak No: 38/C, 

Kadıköy / İstanbul

Tel: 0543 386 35 36

Vegan Dükkan

Cihangir’deki dükkânda vegan atıştırmalıklar, bitkisel sütler, bitkisel et ve tofu, bitkisel yağlar, glutensiz ürün seçenekleri bulunuyor. Ayrıca vegan bakım ve temizlik ürünleri de var. Adrese sipariş verilebiliyor. 

Adres: Sıraselviler Caddesi Soğancı Sokak No: 8/C Cihangir, 

Beyoğlu / İstanbul

Tel: 0212 243 23 83

Bi Nevi Deli

2014’te kapılarını açan Bi Nevi Deli, Karaköy’de başladığı yolculuğuna Etiler’de devam ediyor. Bitkisel bazlı, işlenmemiş ürünler, çiğ (raw) beslenme, glutensiz beslenme, paleo diyeti, vegan ve vejetaryen beslenenler için seçenekler sunuyorlar. 

Adres: Etiler, Bahtiyar Sokak 10-1 Beşiktaş / İstanbul

Tel: 0212 358 60 32

Vegan Dünyası

1000’i aşkın ürünü bir araya getiren Vegan Dünyası, Türkiye’nin her yerine teslimat yapıyor. Kendi üretimleri peynir, soya kıyması, soya küpleri ve mayonezleri öne çıkan ürünlerinden. İnternet üzerinden sipariş verilebiliyor. 

Adres: Yeniyol Sokağı, No: 3/A Türkali, Beşiktaş / İstanbul

Tel: 0546 846 88 46

Vegisso

2014 yılında Ankara’da kurulan restoran, yolculuğuna İstanbul Kurtuluş’ta devam ediyor. Menüde falafel, burger, sandviç, sote, dürüm, tatlı gibi pek çok seçenek mevcut. Ev sıcaklığında vegan yemekler tatmak isteyenlerin adresi. 

Adres: Duatepe, Bozkurt Caddesi No: 23 D: 1, Şişli/İstanbul

Tel: 0542 238 97 17

Vegan mutfağından tarifler

Vegan sucuk kavurma 

Malzemeler:

600 gr vegan sucuk

200 gr çeri domates

100 gr kırmızı kapya biber

100 gr sivri biber

50 ml zeytinyağı

Kırmızı toz biber

Taze kekik

Tuz

Yapılışı:

Sucukları iri parçalar halinde kesin. Biberleri de iri iri doğrayın, domatesleri ikiye bölün. Bir tavaya zeytinyağı ekleyin, ilk önce sucukları ve en son domatesleri ekleyerek soteleyin. Son olarak tuz, kırmızı toz biber ve taze kekikle lezzetlendirip servis edin.

Vegan Arnavut ciğeri 

Malzemeler:

Yarım paket soya küpü

Yarım su bardağı un

Yarım su bardağı mısır nişastası

Soya sosu

Zeytinyağı

Kızartmak için ayçiçek yağı

Baharatlar (kimyon, karabiber, pul biber, yenibahar, toz kırmızı biber)

Yapılışı:

Soya küplerini haşlamak için su dolu bir tencereyle ocağa koyun. İçine bolca baharat ve biraz zeytinyağı ekleyerek yumuşamaya bırakın. Yumuşayan soya küplerinin suyunu süzün ve kuruması için bekletin. Bir tabakta un, mısır nişastası ve baharatları karıştırın. Soya küplerini karışıma bulayın. Tavaya yağ koyun ve az yağda soya küplerini çevirerek kızartın. Kızartma işlemi bittikten sonra tekrar tavaya alıp soya sosuyla soteledikten sonra servis yapın.

Bunlar da hoşunuza gidebilir

Leave a Comment

Secured By miniOrange