Peynirin en hafif ve yumuşak hali: Lor

by efe

Peynir altı suyundan yapılan, içerdiği kaliteli ve yüksek protein ile sağlığımız için sayısız faydası bulunan lor peyniri, sofralarımızın baş tacı olmayı hak edileyor. Bu hafif ve lezzetli peyniri evde kendiniz kolayca yapabilir, pek çok farklı malzemeyle bir araya getirebilirsiniz.

İtalyanların biraz daha sert dokulu ünlü ‘ricotta’sı, Yunanların ‘myzithra’ ya da ‘anthotrio’su ile akraba olan lor, yumuşak ve taze bir peynir türü. Mandıraların yanı sıra genellikle koyun sütünden kaşar peynir üreten işletmelerden elde ediliyor. Evlerde yapılan peynirlerin peynir altı suyundan da değişik tatlarda lor peyniri yapılıyor.

Lor sözcüğü dilimize Farsça ‘lur’dan geçmiş. Arapçada da ‘lur’ deniyor. Kars’ta ‘şor’, Bolu Mengen’de, Antalya Manavgat’ta ve Niğde’de ‘nor’ olarak adlandırılıyor. Kırklareli gibi Trakya’nın bazı yörelerinde ise ‘ekşimik’ deniyor.

Tuzsuz ya da çok az tuzlu tüketilen lor, kısa ömürlü bir peynir. Ancak daha dayanıklı olması için tuzlanıp tenekelere hatta deri tulumlara basıldığı ya da soğuk hava depolarına gönderildiği de oluyor. Çeşitli yemek, hamurişi ve tatlıların yapımında da sıkça kullanılıyor. Taze lor kahvaltıda, üzerine bal ya da reçel dökülerek yendiğinde çok lezzetli oluyor.

Türkiye’nin yöresel lor çeşitleri

Trakya loru

Kaşarın peynir altı suyundan yapılan Kırklareli loru lezzetiyle ünlü.

Marmara loru

Nefis, tuzsuz bir lor. Mihaliç peynir altı suyundan Bursa Mustafakemalpaşa, Balıkesir Manyas ve özellikle Savaştepe’de üretilen çok lezzetli bir peynir.

Ayvalık sepet loru

Komşu Midilli Adası’nda olduğu gibi, Balıkesir Ayvalık’ta da taze lor peyniri, kalıp bir sepet içinde süzülüyor ve taze tüketiliyor.

Ayvalık kirlihanım peyniri

Ege Denizi’nin her iki yakasında tanınan kirlihanım peyniri, Ayvalık, Foça ve Karaburun’da lor peynirinden yapılıyor.

Kopanisti

‘Kopanisti’ Yunanca ‘ezilmiş, dövülmüş’ anlamına geliyor. Ege’de İzmir Çeşme ve Karaburun yöresine has bir peynir. Karşıdaki Yunan adalarında da üretiliyor. Eskiden çok yapılan ve Yunanistan’a ihraç edilen bu lezzetli peynirin üretimi şimdilerde azalmış durumda. Genellikle aile içinde tüketiliyor, pek azı yerli pazara veriliyor. Meze olarak da tüketimi yaygın.

Antalya lor (nor) peyniri

Antalya’nın Manavgat, Serik, Korkuteli ilçelerinde bolca yapılan bu peynir fazla bekletilmeden satışa çıkartılıyor ve alanlarca hemen tüketiliyor. Özellikle börekçilerin tercih ettiği bir peynir türü.

Kars kurtlu peyniri

Tuluma basılan lor peynirinden oluyor. Kurtlu peynir çok makbul, tabii minik beyaz kurtlarını temizleyerek yemek koşuluyla.

Rize Çamlıhemşin minzi (minci) peyniri

Lor peynirine Karadeniz’de minci ya da minzi deniyor. Öteki lor peynirlerinden çok daha farklı bir lezzete sahip.

Trabzon ovma yayla peyniri

Trabzon’un Gümüşhane’ye bakan Hamsiköy yaylalarında yapılıyor. Minzi ile yağsız inek ve keşi sütünden yapılmış köylü peyniri karıştırılıyor, elle ufalanıp ovuluyor. Çam ağacından yapılmış fıçılara basılıyor. Üstü örtülü toprak kuyuya gömülüp dört ayda olgunlaştırılıyor.

Kaynak: Süt Uyuyunca-Türkiye’nin Peynirleri, Artun Ünsal, YKY

Lor peynirinin faydaları

İnek sütünden yapılmasına rağmen lor, diğer peynirlerin sahip olduğu antijenik proteine sahip değil. Amino asit değerleri açısından ve protein bakımından yumurtadan daha besleyici.

Düşük kalorili ve tok tutan bir atıştırmalık olan lor peynirinin faydaları arasında zayıflatıcı özelliği dikkat çekiyor.

Bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Yüksek besin değerleri hastalıklardan korunmaya yardımcı oluyor.

Lor, insülin direncini engellemeye de yardımcı. Bilindiği gibi kalp ve damar sağlığını tehdit eden insülin direncinden sakınmak, kardiyovasküler sistem için önem taşıyor.

Kemikleri güçlendiriyor. Özellikle diş sağlığı için önemli bir besin.

Selenyum içeriği, antioksidan yönünden zengin olması dikkat çekiyor. Vücuttan zararlı toksinlerin atılmasını sağlıyor.

Lor peynirinin faydaları arasında tuzsuz olması da sayabiliriz. Peynirin faydasından yararlanırken tuz almak istemeyenler için özel bir tercih.

Lor peyniri nelere yakışır, nasıl tüketilir?

Sütün en saf hali lor peyniri, çiğ olarak tüketilebileceği gibi pişirilerek de sofralarda yer alabilir.

Baharatlarla karıştırılarak, zeytinyağı ile beraber kahvaltılarda yenebilen peynir, yufkanın içine konularak böreklere eşlik edebilir.

Yine kahvaltıda üzerine bal ya da reçel dökülerek tüketilebilir.

Hamur işlerinde peynir sevenlerdenseniz, çörek ve poğaçaları lorla tatlandırabilir, tepsi böreklerinde kullanabilirsiniz.

Kuru meyveler kadar taze çilek, nar gibi meyvelerin de eklenebileceği peynirli salatalar, nar ekşisi ile aromalandırılır.

Makarnanın içine konulabilen, pizzaları tamamlayan lor peyniri, gözlemeleri de protein açısından zenginleştirir.

Maydanoz, biberiye, kırmızı pul biber gibi baharatlarla renklendirilebilen lor peyniri salatalara çok yakışır.

Tatlılara da çok yakışan lor, bazılarına adını verir. Süt ve nişastayla hazırlanan lor tatlısı gibi.

Ev yapımı lor peyniri

Kendi peynirini yapmak kadar güzel bir şey var mı? Bazen çok vakit aldığından yapmaktan kaçındığımız şeyler olabilir; ama lor peyniri bunlardan biri olmamalı. Bağışıklık sistemi zayıf olanlar, sporcular, tansiyon hastaları için mucizevi bir besin… Yani lor sadece börekte, makarnada  kullanılmayacak kadar değerli bir peynir.

Malzemeler:

1 lt günlük süt (günlük pastörize de olabilir)

3 yemek kaşığı limon suyu

1 çay kaşığı kaya tuzu (tercihinize kalmış)

Yapılışı:

Tencereye sütü koyun. Pastörize değilse kaynadıktan sonra 15 dakika daha kaynatmaya devam edin. Kaynadıktan sonra 1 yemek kaşığı limon suyunu süte ekleyip ocağın altını iyice kısın. 2 dakika tahta kaşıkla karıştırıp tekrar 1 yemek kaşığı daha limon suyunu koyun, karıştırın. Sütünüzün kesilmeye başladığını görüyor olmanız lazım. Son kez kalan limon suyunu da ekleyip ocağın altını kapatın. Yavaş yavaş karıştırarak aktive olmasını hızlandırın. Süt 10 dakika hiçbir şey yapmadan dinlenirken ekşiyerek lor halini alır. Derin bir kabın üzerine ince telli süzgeç veya tülbent yerleştirin. Ekşimiş sütü dökün. Kabın içine dökülen şeffaf su çok kıymetli bir protein kaynağı olan peynir altı suyudur. Süzgeçteki kalan ise yemekten keyif aldığımız lor peynirimiz.

Püf noktaları

Lor peynirini, kaya tuzu ve baharatlarla lezzetlendirerek her seferinde kendinize bir başka lor peyniri deneyebilirsiniz.

Evde yaptığınız her şey gibi katkı maddesi içermediğinden çabuk bozulacağını göz önünde bulundurun.

 

Bunlar da hoşunuza gidebilir

Secured By miniOrange