Derleyen: Ladin Hıdıroğlu
Her ülkenin kahvaltı kültürü ve alışkanlıkları farklı. Kimi yerde çay, kimi yerde kahveyle güne başlanıyor. Bir ülkede yumurtadan, diğerinde ekmekten vazgeçilmiyor. “Meyvesiz olmaz” diyen de var, sabah sabah balık yiyen de… Coğrafi ve kültürel farklılıklar kahvaltı sofralarına da yansıyor. İşte dünyanın 12 ülkesinin kahvaltı alışkanlıkları…
Fransa – Güne Kruvasanlı Başlangıç
Fransız kahvaltıları diğer Avrupa kahvaltılarına oranla oldukça sade. Fransızlar için kahvaltının belki de en önemli öğesi ise ekmek. Söz konusu ekmek baget ya da çörek olabiliyor. Ancak ekmek konusunda Fransızların gözdesi, esasında kruvasan.(Çocukların favorisi ise çikolatalı kruvasan elbette!) Fransızların ekmeklerine sıklıkla tereyağı ve reçel eşlik ediyor. Kimisi ise ekmeklerini, özellikle de kruvasanlarını, kahveye bandırıp yemeyi tercih ediyor. Geleneksel Fransız kahvaltısının içeceği kahve. Zaman zaman birkaç dilim meyve de bu kahvaltıda yer alabiliyor.
İsveç – Meyveli Kreple Güne Tatlı Bir Merhaba
İsveçliler genellikle hafif bir kahvaltı tercih ediyor. Ekmek, kahve, yoğurt dolu bir kâse veya herhangi bir süt ürünü İsveç’in kahvaltı masalarını süslüyor. Pek çok meyvenin yanında çilekli yulaf da sık tercih ediliyor. İnce yassı bir kek hamurundan yapılmış bir çeşit krep olan ‘pannkakor’ bir İsveç kahvaltısı klasiği. Genellikle içi meyve ve tatlılarla dolduruluyor. Tam anlamıyla kahve bağımlısı olan İsveçliler kahvaltıda da kahve içmeyi tercih ediyor.
Avusturya – Esmer Ekmek, Tereyağı, Reçel
Avusturyalılar, özellikle iş günlerinde, kahvaltıyı küçük porsiyonlarla yemeyi tercih ediyor. ‘Schwarzbrot’ bu kahvaltıların vazgeçilmezi olan, çavdar ve buğday unu ile yapılan esmer bir ekmek. Buna ek olarak ‘kornspitz’ ya da ‘semmel’ gibi ekmekler de Avusturya’da popülerliğini sürdürüyor. ‘Mehlspeise’ (tatlı ve pastalar) ise diğer vazgeçilmezleri. Söz konusu kahvaltılıkların ortak noktası, genellikle tereyağı ve reçel eşliğinde yenmeleri… En popüler içecek ise kahve, çay ikinci sırada.
Bolivya – Bol Bol Karbonhidrat
Genellikle et ve hamur ağırlıklı olan Bolivya kahvaltıları karbonhidrat bakımından ağır oluyor. Söz konusu kahvaltı, Bolivya’da istediğiniz her türünü bulabileceğiniz kahvelerle taçlandırılıyor. Ancak kahve sevmiyorsanız hiç sorun değil, çay bulmanız da epey kolay. Bolivya’nın tercih edilen diğer kahvaltı içeceği ise güzel, bordo-mor arası rengiyle hemen dikkatinizi çekecek ‘api’. Mısır esaslı olan api; karanfil, portakal kabuğu ve tarçınla yapılıyor. Özellikle hamur işlerinin yanında tercih ediliyor. Ünlü Bolivya kahvaltılarından biri olan ‘pan con queso’ ise ‘peynir ile ekmek’ anlamına geliyor. Rulo ekmeğin içine ev yapımı enfes peynirler konularak hazırlanıyor. Gayet basit ve lezzetli!
Dominik Cumhuriyeti – Plantain Olsun da Nasıl Olursa Olsun
Muza benzeyen plantain muhtemelen Dominik Cumhuriyeti’ndeki en popüler meyve. Dominik halkı plantaini pek çok farklı şekilde tüketiyor. Kızartılmış plantain Dominikliler tarafından çok beğeniliyor. Kahvaltının yanında genellikle birkaç dilim salam yer alıyor. Kızarmış yumurta ise özellikle bir sokak lezzeti olarak karşımıza çıkıyor. Kahvaltıda avokado da yoğun olarak tercih ediliyor. Mangu plantain ise ülkenin en fazla ün sahibi lezzetlerinden biri. Mangu, tereyağı ve salamın yanında peynir veya yumurtanın haşlanarak plantain ile karıştırılmasıyla hazırlanıyor. Kahve ve sıcak çikolata ise en sevilen kahvaltı içecekleri.
Fas – Biraz Nane Çayı Alır mısınız?
Ekmek, Fas’ta her öğün muhakkak yeniyor, doğal olarak kahvaltıda da bolca tüketiliyor. Ekmeğin yanında krepler masalara konuk olabiliyor. Gözlemeye benzeyen delikli pancake’ler de kahvaltıların arananlarından. Peynir, zeytin, kızarmış yumurta, reçel ve tereyağı kahvaltı masasında bulabileceğiniz diğer lezzetler. Sıkma portakal suyu ve Fas nane çayı ise kahvaltının en önemli eşlikçileri. Aslında bize hiç de yabancı bir kahvaltı kültürü değil…
İtalya – Hayatın anlamı : Kahve ve Cornetto
İtalyan kahvaltısının temelini kahve oluşturuyor. Cappuccino başta olmak üzere, espresso ve süt en çok tercih edilen içecekler. İçeceğin yanında ise marketlerde ve pastanelerde kolaylıkla bulunabilen bademli biscotti’ler sık tercih ediliyor. Daha çok dışarıda edilen kahvaltılarda ise seçim cornetto’dan yana oluyor. Ama bizim bildiğimiz kornetler ile karıştırmayın. İtalya’nın cornetto’ları kruvasana benziyor ama kruvasandan daha tatlı bir aroma taşıyor. Eğer bir gün İtalya’da bir kafe işletme hayali kuruyorsanız, espressonun yanında cornetto’ya da yer vermeyi ihmal etmeyin!
Peru – Meyveler Eşliğinde
Peru’da kahvaltılar oldukça sade. Bir Peru evinde tereyağı, reçel, peynir, jambon, zeytin ve özellikle avokado, muz veya karpuz ekmekle birlikte yeniyor. Yulaf ezmesi ise süt veya suyla tüketiliyor. Pişmiş ya da kızartılmış yumurta zaman zaman kahvaltı masalarındaki yerini alıyor. Kahve ise Peru kahvaltılarının olmazsa olmazı. Perulular kahveyi çoğunlukla çok şekerli tercih ediyor. Kahveye alternatif arıyorsanız çay veya papatya suyu da içebilirsiniz.
İspanya – Tuzlu Sevene Tortilla, Tatlı Sevene Churros
Kahvaltılarını genellikle öğle saatlerinde yiyen İspanyollar, günün ilk öğününde hafif besleniyor. Kahvaltıda krep yok, çok fazla et olduğu da söylenemez. Evde kahvaltı genellikle kahve ve bisküviyle tamamlanıyor. Dışarıda ise kahveye çörek, tost, omlet ve sandviç eşlik ediyor. İspanyolların tortilla adı verilen patatesli omletleri özel bir üne sahip. Churros ise İspanya’nın en meşhur tatlılarından biri. Bu hamur işi tatlıyı çikolataya batırarak yiyorsunuz. O kadar ünlü ki İspanya’da yalnız kahvaltıda yenmiyor; günün her saati sadece churros satan kafelere rastlamak mümkün.
Hindistan – Vejetaryen Kahvaltı
Hindistan’da vejetaryenliğin yaygın bir şekilde benimsenmiş olması, ülkenin kahvaltılarında da kendini gösteriyor. Yeşil biber, kimyon ve zerdeçal Hindistan’ın tüm yemeklerinde olduğu gibi kahvaltıda da yoğunlukla kullanılıyor. Özellikle zerdeçal iltihaplarla savaşma özelliğine sahip. Hindistan’ın güneyinde ‘upma’ isimli irmikten yapılan bir karışım, kahvaltılarda oldukça popüler. Sacda veya tavada pişmiş mayasız ekmek ve baharatlı gözleme de kahvaltı için iyi birer alternatif. Haşlanmış yumurta Hint kahvaltı masalarından pek eksik olmuyor. İçecek olarak ise çaya da kahveye de rastlamak olağan. Ancak unutmamak gerek, Hindistan oldukça zengin bir çay kültürüne sahip. Masala çayı kahvaltıda denenmesi gerekenler arasında…
Moğolistan – Çay ama Sütlüsünden
Bilinen Moğolca tavsiyelerden biri şöyle: “Kendinize kahvaltı hazırlayın, öğle yemeğinizi arkadaşınızla paylaşın ve düşmanınıza akşam yemeği verin.” Zira Moğolistan için en önemli öğünler kahvaltı ve öğle yemekleri… Moğolistan’da kahvaltılar genellikle un, süt ürünleri, haşlanmış pirinç ve etten oluşuyor. Moğollar da tıpkı bizim gibi çok fazla çay tüketiyor. Ama onların tercihi sütlü çaydan yana. Sütlü çay kahvaltı sofralarının da olmazsa olmazı.
Japonya – Besleyici ve Sağlıklı Bir Öğün
Geleneksel Japon kahvaltısının en dikkat çekici özelliği farklılığıdır diyebiliriz. Japon kahvaltılarında şeker miktarı oldukça düşük. Sık tercih edilen yeşil çay ise antioksidan işlevi görüyor. Tipik Japon kahvaltısı buğulanmış pilav, miso çorbası, ızgara balık, yeşil sebzeler, Japon kurabiyeleri gibi yiyeceklerden oluşuyor. Bir Japon kahvaltısı Batılılar için öğle ve akşam yemeği menüsünü andırsa da esasında porsiyon boyutları oldukça küçük. Amaç öğle yemeğine kadar acıkmayı önlemek.