İnsanoğlu çayı yüzyıllar önce içmeye başlamış olabilir fakat son yıllarda içecek sektörüne karşı ilginin artması ile dünyanın her yerinden en iyi çaylar, gelenekler ve ritüeller toplanmaya, harmanlanmaya ve gündelik yaşantımıza dahil edilmeye başlandı. Böylece başarılı bir çay tablosu ortaya çıktı. Gelin şimdi çay dünyasında kısa bir yolculuğa çıkalım; çayda son trendleri, yeni eğilimleri, en popüler çeşitleri yakından inceleyelim…
— Çayın insan sağlığına yararları biliniyor ve bugüne kadar bu denli tüketilmesinin başlıca sebeplerinden biri olarak da bu ‘sağlığa yarar’ hususu kabul ediliyor. Fakat son yıllarda çay üzerine yapılan araştırmaların ortaya çıkarmış olduğu sonuçlara bakıldığında, çayın faydaları geçmişte araştırmaları yürüten çay öncülerinin bile hayal edemeyeceği seviyelere ulaştığı görünüyor. Yeşil çay, artık öyle bir sağlık sembolü haline geldi ki, tüm dünyanın talebini karşılayabilmek adına Hindistan ve Sri Lanka gibi geleneksel olarak üretilmeyen ülkelerde bile şu an ekimi yapılıyor.
— Bir bardak matcha
Sağlık bilincine sahip olanlar arasında matcha çayı (Japon yeşil çayı) bir hayli revaçta. Bu toz şeklindeki yeşil çay; sabahları vücutta kafein ve antioksidan sarsıntısı yaratmak için bir shot bardağında içilebileceği gibi; kremalı latte şeklinde, meyveler ile karıştırılarak soğutucularda bekletilen hazır içecekler ile veya makaron, kurabiye tarzında unlu mamuller içinde pişirilerek tüketilebiliyor.
— Çay karışımları
Barmenler kokteyller için var olan malzeme stoklarına, zengin ve tazeleyici lezzet verdiğini keşfettikleri çayı da eklediler. ‘Teatinis’ yani ‘tea’ ve ‘martini’ kelimelerinin birleştirilmesi sonucu ortaya çıkan kavram, çayın martini yapımında kullanılması sonucu bulundu ve en lüks barlardan tutun, insanların evlerinde kolaylıkla yapıp keyifle içtikleri bir tarif haline geldi.
— Tatlı çaylar
Tıpkı barmenlerin çayı kokteyllerinde kullanarak deneyimlemeleri gibi, çay harmanlayanlar da tatlı menülerinden almış oldukları ilhamla meyve, baharat ve çikolata gibi malzemeleri kullanarak ‘tatlı çay’ı yarattı.
— SOĞUK ÇAY
Demlenmiş çay ve meyvelerin karışımından oluşan, asitsiz, kafein miktarı az olan soğuk çaylar özellikle sıcak yaz aylarında çokça talep görüyor. Demlenmiş çay soğutulabileceği gibi, çay yapraklarının soğuk suda demlenmesiyle de soğuk çay elde edilebiliyor. Market ve kafelerde en çok bulabileceğiniz çaylar limon, şeftali, mango aromalı olanlar. Evde ise dilediğiniz meyveyi kullanarak yapabileceğiniz soğuk çayınızı, yeşil çay özlü ve siyah çay özlü olarak da yapabilirsiniz. Yeşil çay, işlenme esnasında siyah çaya göre daha az işleme uğradığından, sağlığımız açısından daha yararlı ve antioksidan etkisi daha fazla. Ayrıca bir fincan siyah çay 40 mg kafein içerirken, bir fincan yeşil çayda 20 mg kadar kafein bulunuyor. Bu nedenle soğuk çayı yaparken yeşil çay kullanmak sağlık açısından daha yararlı.
— Kombu çayı
Kombucha (kombu çayı), mantarlarının mayalanması ile oluşan, herbal tıp açısından faydalı kabul edilen, kefir benzeri probiyotik açıdan zengin bir çay türü. Kombucha tüm dünyada karşımıza çıkıyor. Hem çeşitli malzemelerle tatlandırılmış bir şekilde şişelenmiş halleriyle marketlerde hem de barlarda, kokteyller içinde kullanıma hazır olarak… Marketlerden hazır olarak alınabilse de evde yapması da oldukça eğlenceli ve kolay. Kombucha’nın kökeni MÖ 206 – MS 25 tarihleri arasında Çin’de hüküm sürmüş Han Hanedanı’na dayanıyor. 1910 yılında Rusya ve Moğolistan üzerinden Doğu Avrupa’ya ulaşmış ve Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sırasında özellikle Almanya’da popülerlik kazanmış. Ama İkinci Dünya Savaşı sırasında şeker ve çay yetersizliği sebebiyle tüketimi azalmış. Kombucha’ya olan ilgi 1990 yılında Avrupa ve Amerika’da tekrar ortaya çıkmış. O zamandan beri de evde içeceklerini üreten sağlık gurularının gözdesi olmaya devam ediyor.
Çay, ‘Kombucha mantarı’ isimli düz, yassı maya ve bakteri kültürünün tatlandırılmış siyah veya yeşil çayın fermente edilmesi ile oluşuyor. Kombu mantarı ve şekerden oluşan bir beslenme solüsyonu içerisinde yaşıyor, bu ortamda sürekli ürüyor ve zamanla çayın bütün yüzeyine yayılarak kalınlaşıyor. Aslında bir mantar değil fakat fermente olduktan sonra çayın üzerinde beliren renk ve şekil yüzünden mantar olarak isimlendiriliyor.
İçinde yüzde 0.5’ten az etil alkol bulunan Kombucha’nın tatlı ekşi bir tadı var. Organik asitler, aktif enzimler, aminoasitler ve bu mikroplar tarafından üretilen polifenollerle birden fazla tür ve bakteriden oluşan çay, bağırsak sağlığına iyi geliyor ve uzmanlar tarafından her gün iki veya üç bardak tüketilmesi öneriliyor. Alkol oranı çok az olsa da çocuklar, hamileler ve emziren annelerin içmesi tavsiye edilmiyor.
— İNCİ ÇAYI
Renkli ve lezzetli inci çayı, 1980 yılında Tayvan’da ortaya çıktığından beri tüm dünyayı adeta ele geçirdi. İçmek için kullanılan büyük kamışlar, ağızda lezzet patlamasına sebebiyet veren sakız kıvamındaki tapyoka tanecikleri (bardağın altındaki kabarcıklar) ve inci çayı hakkındaki diğer her şey çayın içimini eğlenceli bir tecrübeye dönüştürüyor.
Taro İnci Çayı Hazırlanışı
Bu popüler, köpüklü içecek güzel mor rengini ve milkshake kıvamını lifli gölevez bitkisinin sıvı bazından alıyor. Bu kolay tarife tapyoka incileri eğlence katıyor. Tapyoka nişastasından elde edilen bu yumuşak, sakız kıvamındaki, hafif tatlı tanecikler bardağın tabanına çöküyor ve sadece kalın bir pipet ile çekilmeleri mümkün oluyor.
Malzemeler:
150 gr tapyoka incileri
225 gr pudra şekeri
200 gr gulgas kökü (soyulmuş ve doğranmış)
Bal veya şeker
Alet: Elle tutulan mikser.
— İki litre suyu tencerede kaynatın ve kaynayan suya tapyoka incilerini ekleyin. Bir veya iki dakika boyunca tanecikler yüzeye çıkana ve yumuşayana kadar pişirin. Sonrasında ısıyı düşürün, üstünü kapatın ve 5 dakika boyunca pişirmeye bırakın.
— Kaşık yardımıyla tapyoka incilerini tencereden çıkarın ve soğuk su dolu bir kaba koyun. Soğuk suya koyulmasının sebebi, inci tanelerinin yapışmamasını sağlamak. Devamında 240 ml suyu, içine iki kaşık şeker atıp kaynatın. Şeker kaynadıktan sonra soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra inci tanelerini şekerli su karışımının içine atın ve 15 dakika boyunca tanelerin suyu emmesini bekleyin.
— 480 ml su içinde gulgas kökünü 20 dakika boyunca kaynatın. 20 dakika sonunda ocaktan alın ve suyunu süzün. Daha sonra gulgas kökünü mikserle su veya süt ekleyerek karıştırın. Tatlandırma adına içine bal veya şeker ekleyin. Bardaklara servis edin ve hazırlamış olduğunuz inci tanelerinin dörtte birini içeceğin içine atın.