Bunları biliyor muydunuz?

by Basak Oksak

Deniz ürünleri nasıl tuzlanmalı?
Etin aksine çoğu balık ve deniz ürünleri çok erken tuzlandığı takdirde dağılarak sertleşir, kurur veya lastik gibi olurlar. Kısa bir tuzlama -15 dakika kadar- lezzeti artırmak ve pul pul balığın nemini korumak için yeterli olur. Biftek kalınlığındaki ton balığı ve kılıç balığı gibi daha etli balıklar yarım saat önceden tuzlanabilir. Diğer bütün deniz ürünlerini, dokularının bütünlüğünü korumak için pişirme sırasında tuzlayın.

Sebzeler nasıl terletilir?
Sebzeleri çok az yağda, esmerleşmeden, yumuşayana ve şeffaflaşana kadar nazikçe pişirme yöntemine terletme adı veriliyor. Sebzeler pişerken biraz sıvı bırakıyor, terletme ismi de buradan geliyor. Sebzelerin renk değiştirmesini önlemek amacıyla sote veya esmerleştirmeden ziyade terletme yöntemi kullanılıyor. Karnabahar püresi ya da diğer sedef rengi yemeklerden herhangi birini yaparken, esmerleşmiş soğanın göze çirkin gelen görüntüsünü önlemek için soğanları terletmek doğru bir yöntem.

Patlıcanın kökeni
10. yüzyılda bir tarım kitabı yazan İbn Vahşi’ye göre, dönemin en çok kullanılan sebzelerinden biri olan patlıcan İran kökenli. Tarımı, Batı’ya Ortaçağ’da yayılmış. Daha çok turşu olarak tüketilirmiş. 9. yüzyılda ‘Akıl Cenneti’ isimli kitabın yazarı İbn Rabban ile 10. yüzyılın ünlü hekimi İbni Sina, patlıcanın türlü hazırlanış biçimlerini anlatmışlar.

Çorba adı nereden geliyor?
Özellikle soğuk havaların vazgeçilmez yiyeceği olan çorba terimi Farsça ‘tuzlu yemek’ anlamına gelen ‘şor’ ile ‘sulu yemek’ anlamına gelen ‘ba’dan oluşma bir sözcük olan ‘şorba’dan geliyor. Kuzey Afrika dilinde ‘chorba’, Afganistan ve Pakistan’da ‘şorva’, İspanyolca ve Portekizcede ‘sopa’, Yunancada ‘soupa’, Almancada ‘suppe’, Rumencede ise ‘ciorba’ olarak karşımıza çıkıyor.

Eski Türkler ve kurutulmuş et
Kurutulmuş ete Türkler uzun süre ‘kak et’ dediler. Bugün de Anadolu’da meyve kurusuna ‘kak’ denmesi, sözcüğün tarihi seyri bakımından ilginç. Bildiğimiz anlamda baharatlarla kurutulan et, yani pastırma için Kaşgarlı Mahmud ünlü sözlüğünde “Yazok et; pastırma demektir, güzün bazen baharatla hazırlanıp kurutulmuş ettir. Kuruyan et böylece bırakılır ve ilkbaharda yenir. Yazok sözü ‘yaz ok ye’ sözünden alınmıştır, yani ‘baharda ye’ demektir. Çünkü ilkbaharda hayvanlar zayıflamış olur, pastırması bulunan kimse ise böylece iyi cins et yemiş olur” bilgisini veriyor.

Bunlar da hoşunuza gidebilir

Leave a Comment

Secured By miniOrange